📝W SKRÓCIE

  • Pestycydy są powszechnie stosowane w produkcji żywności i społecznościach, mimo że coraz więcej dowodów wskazuje na ich negatywny wpływ na środowisko i zdrowie ludzi
  • Badanie opublikowane w czasopiśmie American Journal of Epidemiology wykazało, że u kobiet mieszkających w odległości 0,31 mili (500 metrów) od obszarów poddawanych działaniu niektórych pestycydów, ekspozycja na pestycydy w ciągu 90 dni przed poczęciem oraz w pierwszym trymestrze ciąży zwiększyła ryzyko urodzenia martwego dziecka
  • W sierpniu 2024 r. Agencja Ochrony Środowiska (EPA) wydała decyzję o awaryjnym zawieszeniu stosowania DCPA (Dacthal), środka chwastobójczego powiązanego ze zmianami w poziomie hormonów tarczycy u płodu i wadami rozwojowymi. Jest to pierwszy taki zakaz od 40 lat
  • Kompleksowe badanie opublikowane w lipcu 2024 r. wykazało, że społeczności znajdujące się w pobliżu terenów rolniczych mają większe ryzyko rozwoju różnych rodzajów nowotworów z powodu narażenia na pestycydy
  • Poniżej przedstawiono strategie, które pozwolą Ci i Twojej rodzinie skutecznie zminimalizować narażenie na pestycydy

🩺Według dr. Mercoli

Pestycydy są powszechnie stosowane w produkcji żywności i w życiu społecznym, mimo że coraz więcej dowodów wskazuje na ich negatywny wpływ na środowisko i zdrowie ludzi. Termin „pestycydy” obejmuje szeroką gamę substancji chemicznych, w tym insektycydy, herbicydy i substancje zwalczające bakterie i grzyby - zgodnie z klasyfikacją Agencji Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych (EPA).

Ocena zagrożeń dla zdrowia i środowiska związanych ze stosowaniem pestycydów jest trudna ze względu na wiele nieznanych czynników i trudności w ilościowym określeniu znanych zagrożeń. Zależność między narażeniem na pestycydy a urodzeniem martwego dziecka jest obszarem, w którym badań jest wyjątkowo mało, mimo że stosowanie pestycydów radykalnie wzrosło na przestrzeni lat.

Skłoniło to naukowców z Mel and Enid Zuckerman College of Public Health oraz Southwest Environmental Health Sciences Center do zbadania, w jaki sposób narażenie kobiet na pestycydy przed poczęciem i na wczesnym etapie ciąży może wpływać na ryzyko urodzenia martwego dziecka. Analizując dane dotyczące stosowania pestycydów w pobliżu miejsc zamieszkania kobiet, a także akty urodzenia, autorzy badania starali się wyjaśnić, w jaki sposób narażenie na te substancje wpływa na rozwój płodu.

Badania wykazały, że narażenie na pestycydy zwiększa ryzyko urodzenia martwego dziecka

Badanie, opublikowane w American Journal of Epidemiology, przeanalizowało dane z rejestrów stosowania pestycydów w Arizonie, a także akty urodzenia z lat 2006–2020. Naukowcy skupili się na trzech klasach pestycydów — pyretroidach, organofosforanach i karbaminianach oraz na tym, jak zamieszkanie w odległości 0,31 mili (500 metrów) od obszarów poddanych działaniu pestycydów w ciągu 90 dni przed poczęciem i w pierwszym trymestrze ciąży może wpływać na wskaźniki martwych urodzeń.

Ogółem badanie objęło ponad 1,2 miliona urodzeń, 2290 martwych urodzeń oraz skutki działania 27 różnych pestycydów. Wyniki badań ujawniły istotne powiązania między narażeniem na działanie niektórych pestycydów a zwiększonym ryzykiem urodzenia martwego dziecka. Według komunikatu prasowego University of Arizona Health Sciences:

„W szczególności pestycydy takie jak cyflutryna, zeta-cypermetryna, cała klasa organofosforanów, malation, karbaryl i chlorowodorek propamokarbu wiązały się ze zwiększoną liczbą martwych urodzeń przed zapłodnieniem. Ekspozucja na pestycydy takie jak fenpropatryna, permetryna, związki fosforanowo-organiczne jako klasa, acefat i chlorowodorek formetanatu w pierwszym trymestrze ciąży zwiększała ryzyko urodzenia martwego dziecka.

Dr Paloma Beamer, jedna ze współautorek badania, podkreśliła, że acefat wykazał największe oddziaływanie spośród organofosforanów, a narażenie na niego w pierwszym trymestrze wiązało się z dwukrotnym wzrostem ryzyka urodzenia martwego dziecka. Ponadto narażenie na cyflutrynę z grupy pyretroidów w ciągu 90 dni poprzedzających poczęcie niemal podwoiło ryzyko urodzenia martwego dziecka.

„Wyniki te podkreślają, jak ważne jest branie pod uwagę poszczególnych związków, a nie tylko całej klasy pestycydów, gdyż konkretne związki chemiczne mogą stwarzać wyjątkowe ryzyko. „Podkreśla to również potencjalny wpływ narażenia przed ciążą na wyniki reprodukcyjne” – powiedziała główna autorka, dr Melissa Furlong.

EPA zakazuje stosowania pestycydów, które mogą szkodliwie wpływać na przebieg ciąży

W związku z tym 6 sierpnia 2024 r. Agencja Ochrony Środowiska (EPA) podjęła przełomową decyzję o zakazie stosowania tetrachlorotereftalanu dimetylu (DCPA), znanego również jako Dacthal - środka chwastobójczego powszechnie stosowanego w uprawach takich jak brokuły, kapusta, cebula i jarmuż. Zakaz ten jest szczególnie istotny nie tylko dla rolników, którzy często są bezpośrednio narażeni na kontakt z tą substancją, ale także dla kobiet w ciąży, które nieświadomie zostały narażone na działanie tej substancji chemicznej mogącej mieć wpływ na zdrowie ich nienarodzonych dzieci.

„Zadaniem Agencji Ochrony Środowiska jest ochrona ludzi przed narażeniem na niebezpieczne substancje chemiczne” – powiedział Michal Freedhoff, zastępca administratora Biura Bezpieczeństwa Chemicznego i Zapobiegania Zanieczyszczeniom Agencji Ochrony Środowiska. „W tym przypadku kobiety w ciąży, które mogą nawet nigdy nie dowiedzieć się, że zostały narażone na działanie czynników chorobotwórczych, mogą urodzić dzieci, które doświadczą nieodwracalnych problemów zdrowotnych trwających całe życie”.

DCPA wpływa na zmany poziomów hormonów tarczycy u płodu, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym niskiej masy urodzeniowej, zaburzeń rozwoju mózgu, niższego ilorazu inteligencji oraz problemów z motoryką. Recenzowane badanie z 2022 r. przeprowadzone przez naukowców z amerykańskiej Environmental Working Group (EWG) również wykazało, że DCPA jest potencjalnym czynnikiem rakotwórczym.

Freedhoff podkreślił pilność sytuacji, stwierdzając, że „DCPA jest tak niebezpieczne, że należy je natychmiast wycofać z rynku”. DCPA jest na rynku od 1958 r., a wprowadzenie zakazu pierwszy raz od 40 lat to wyjątkowa sytuacja, poniewąż EPA powołała się na swoje nadzwyczajne uprawnienia w celu wstrzymania stosowania tego niebezpiecznego pestycydu.

Decyzja zapadła po ponad dekadzie, podczas której EPA wzywała producenta do przesłania danych na temat skutków zdrowotnych DCPA, a firma zastosowała się do nich dopiero w 2023 r. Chociaż ta historyczna decyzja jest mile widzianą zmianą, decyzja o wycofaniu pestycydu powinna była zostać podjęta wcześniej. Warto zauważyć, że Unia Europejska zakazała stosowania DCPA już w 2009 r. Jak trafnie zauważył Alexis Temkin, starszy toksykolog w EWG, „decyzja EPA o ostatecznym wycofaniu DCPA z rynku jest dobrą wiadomością, ale jest spóźniona”.

Konkretne pestycydy powiązane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia różnych nowotworów

Decyzja o zakazie DCPA nasuwa ważne pytanie — ile innych szkodliwych substancji chemicznych jest nadal w użyciu i stwarza ryzyko dla zdrowia ludzi, podczas gdy trwają batalie regulacyjne?

Kompleksowe badanie opublikowane w lipcu 2024 r. w czasopiśmie Frontiers in Cancer Control and Society rzuciło światło na skalę tego problemu, ujawniając, że społeczności zamieszkujące w pobliżu terenów rolniczych są narażone na zwiększone ryzyko zachorowania na nowotwory w wyniku narażenia na pestycydy, które są nadal szeroko stosowane w USA, a poziom ryzyka jest porównywalny z ryzykiem wynikającym z palenia papierosów. Wyniki ich badań wykazały, że:

„Atrazyna była niezmiennie głównym czynnikiem przyczyniającym się do występowania nowotworów w regionach o wysokim ryzyku zachorowań na wszystkie rodzaje nowotworów, w tym raka jelita grubego. Boskalid okazał się głównym czynnikiem nie tylko w regionach o wysokim ryzyku zachorowania na białaczkę, chłoniaka nieziarniczego i raka trzustki, ale także w regionach o niskim ryzyku zachorowania na raka płuc.
Dimetomorf okazał się istotnym czynnikiem nie tylko dla regionów o wysokim ryzyku zachorowania na białaczkę i chłoniaka nieziarniczego, ale również dla regionów o niskim ryzyku zachorowania na raka jelita grubego. Dikamba niezmiennie znajdowała się na szczycie listy w regionach o wysokim ryzyku zachorowania na raka jelita grubego i raka trzustki.
Dimetenamid był czynnikiem występującym w regionach o niskim ryzyku zachorowania na raka pęcherza moczowego, natomiast w połączeniu z dimetenamidem-P obserwowano go w regionach o wysokim ryzyku zachorowania na raka trzustki. Dinotefuran znalazł się na szczycie listy substancji w regionach z wysokim wskaźnikiem zachorowań na białaczkę i chłoniaki nieziarnicze, a na końcu listy w przypadku raka jelita grubego.
Glifosat konsekwentnie znajdował się na szczycie listy substancji niebezpiecznych w regionach o wysokim ryzyku zachorowania na wszystkie rodzaje nowotworów, w tym raka jelita grubego i raka trzustki. Imazetapyr wykazywał podobne działanie we wszystkich typach nowotworów, w tym w przypadku raka jelita grubego i raka płuc. Wreszcie metolachlor, metolachlor-S i połączenie obu tych związków były niezmiennie głównymi czynnikami przyczyniającymi się do wzrostu ryzyka zachorowania na wszystkie rodzaje nowotworów, w tym raka jelita grubego i raka trzustki.

Autorzy zauważyli również, że pestycydy rozprzestrzeniają się w powietrzu i wodzie, narażając na ryzyko nawet sąsiednie społeczności. Chociaż zakaz stosowania DCPA przez Agencję Ochrony Środowiska jest niewątpliwie krokiem we właściwym kierunku, podkreśla on również potrzebę podjęcia działań zapobiegawczych w celu zmniejszenia narażenia Ciebie i Twojej rodziny na inne pestycydy, które nadal są powszechne w naszym środowisku. Sam możesz zacząć od sposobu, w jaki wybierasz i obchodzisz się z produktami rolnymi.

Jak znaleźć żywność ekologiczną?

Wybierając produkty ekologiczne, zmniejszasz narażenie na pestycydy. Ważne jest jednak, aby zdawać sobie sprawę, że nie wszystkie etykiety z napisem „produkt ekologiczny” oznaczają to samo. Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) przedstawia cztery najważniejsze klasyfikacje, o których powinni wiedzieć konsumenci:

• 100% ekologiczne — produkty oznaczone tym znakiem muszą być wytworzone w 100% ze składników certyfikowanych jako ekologiczne. Na tych produktach może znajdować się oznaczenie USDA Organic oraz napis „100% ekologiczny”.

• Ekologiczny — aby produkt mógł zostać oznaczony jako „ekologiczny”, co najmniej 95% jego składników musi posiadać odpowiedni certyfikat, a maksymalnie 5% składników nieorganicznych musi być dozwolonych, czyli znajdować się na Krajowej Liście Substancji Dozwolonych i Zabronionych.

• Wyprodukowany ze składników ekologicznych — produkty te muszą zawierać co najmniej 70% certyfikowanych składników ekologicznych, ale nie mogą być oznaczone znakiem USDA Organic ani zawierać informacji, że cały produkt jest ekologiczny.

• Zawiera składniki ekologiczne — produkty zawierające mniej niż 70% składników ekologicznych nie mogą być oznaczone znakiem „ekologiczny” ani zawierać na opakowaniu określenia „organiczny”. Jednakże składniki posiadające certyfikat ekologiczny nadal mogą być wymienione na liście składników produktu.

Znajomość tych etykiet to dopiero pierwszy krok. Wraz ze wzrostem popytu na produkty ekologiczne, niektóre firmy próbowały wprowadzić konsumentów w błąd, fałszywie etykietując produkty uprawiane konwencjonalnie jako „ekologiczne”. W latach 2020–2023 kilku rolników poniosło konsekwencje prawne za sprzedaż produktów nieekologicznych jako ekologiczne, a jeden przypadek dotyczył oszustwa na oszałamiającą kwotę 71 milionów dolarów.

Aby chronić siebie, należy być czujnym konsumentem. Spójrz dalej niż tylko na etykietę i sprawdź źródła pochodzenia wybranych produktów ekologicznych. Najlepszym sposobem na znalezienie ekologicznych produktów wolnych od chemikaliów jest wizyta u samych rolników. Robienie zakupów na targach rolniczych i bezpośrednie rozmowy ze sprzedawcami pozwalają zdobyć cenne informacje na temat ich praktyk rolniczych. Wiele z tych małych przedsiębiorstw stawia na zrównoważone metody i stara się jak najbardziej ograniczyć stosowanie środków chemicznych.

Warto także rozważyć przystąpienie do programu rolnictwa wspieranego przez społeczność (CSA). Dzięki tej usłudze abonamentowej możesz regularnie otrzymywać dostawy świeżych produktów z lokalnych gospodarstw stosujących zrównoważone praktyki rolnicze. Niektórzy rolnicy CSA oferują również programy edukacyjne mające na celu pogłębienie wiedzy na temat zrównoważonego rolnictwa.

Jeśli nie możesz przystąpić do CSA, lista „Dirty Dozen” EWG może okazać się pomocna podczas wykonywania zakupów. Ta regularnie aktualizowana lista przedstawia 12 owoców i warzyw, które są najczęściej skażone pestycydami, co pomaga w podejmowaniu świadomych wyborów. Na koniec, rozważ uprawę własnej żywności przy użyciu zrównoważonych metod. Dzięki temu będziesz mieć pewność, że Twoja żywność jest bezpieczna i wolna od chemikaliów.

Myj produkty spożywcze prawidłowo, aby zmniejszyć narażenie na pestycydy

Zawsze myj świeże produkty — zarówno te uprawiane w sposób konwencjonalny, jak i ekologiczne — aby usunąć brud, resztki i inne zanieczyszczenia. W artykule opublikowanym w czasopiśmie Foods w 2022 r. opisano najlepszy sposób, w jaki można to zrobić. Naukowcy pokryli pięć rodzajów warzyw liściastych powszechnie występującymi pestycydami, w tym indoksakarbem, fludioksonilem i chlorofenapirem, a następnie przetestowali pięć metod mycia:

  • Bieżąca woda z kranu
  • Stojąca woda z kranu lub woda alkaliczna
  • Czyszczenie ultradźwiękowe
  • Roztwór 5% octu, 2% wodorowęglanu sodu i detergentu roślinnego
  • Blanszowanie lub gotowanie

Wyniki pokazały, że płukanie bieżącą wodą okazało się najskuteczniejszą metodą, redukującą poziom pestycydów o około 77%. Blanszowanie lub gotowanie okazało się drugą najskuteczniejszą metodą, usuwając około 59,5% pestycydów. Aby uzyskać najlepsze efekty, należy wymieszać bieżącą wodę z wrzącą. Choć gotowanie owoców może nie być praktyczne, odkrycia te są szczególnie cenne dla skutecznego czyszczenia warzyw.

🔍Źródła i odniesienia