📝W SKRÓCIE

  • Spożywanie alkoholu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia dny moczanowej. Badanie wykazało, że mężczyźni pijący alkohol mają o 69% wyższe ryzyko w porównaniu do osób niepijących, podczas gdy u kobiet nie zaobserwowano podobnego związku
  • Dna moczanowa występuje wtedy, gdy organizm produkuje kwas moczowy szybciej, niż jest w stanie go wydalić. Alkohol, zwłaszcza piwo, w znacznym stopniu przyczynia się do podwyższonego poziomu kwasu moczowego we krwi
  • Ćwiczenia, szczególnie o niskiej lub umiarkowanej intensywności, pomagają kontrolować poziom kwasu moczowego. Działają przeciwzapalnie, redukując reakcje wywołane przez kryształy kwasu moczowego i zapewniają dodatkowe korzyści zdrowotne
  • Unikanie spożywania przetworzonego cukru, zwłaszcza syropu glukozowo-fruktozowego, jest kluczowe w kontrolowaniu poziomu kwasu moczowego. Fruktoza stymuluje ścieżki produkujące kwas moczowy z prekursorów aminokwasów
  • Naturalne sposoby leczenia, takie jak stosowanie cytrynianów na chore stawy i przyjmowanie kwercetyny, mogą pomóc w łagodzeniu objawów dny moczanowej. Właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne kwercetyny zmniejszają produkcję kwasu moczowego i zwiększają jego wydalanie

🩺Według dr. Mercoli

Badania przeprowadzone przez Narodowy Instytut ds. Nadużywania Alkoholu i Alkoholizmu wykazały, że 132,9 miliona Amerykanów w wieku 18 lat i starszych wypiło co najmniej jeden napój alkoholowy w ciągu ostatniego miesiąca. Ponadto 60,4 miliona dorosłych przyznało się do picia alkoholu w nadmiarze (cztery do pięciu drinków przy jednej okazji), a 16,3 miliona dorosłych przyznało się do picia w dużych ilościach (cztery do pięciu drinków dziennie) w ciągu ostatniego miesiąca.

Są to niepokojące dane, ponieważ spożycie alkoholu jest ściśle powiązane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia dny moczanowej. Według Mount Sinai Health System na dnę moczanową cierpi w Ameryce około 8,3 miliona osób. Oczekuje się, że liczba ta będzie nadal rosła, ponieważ czynniki ryzyka, takie jak spożycie alkoholu, pozostają niezmienne. W jakim stopniu alkohol przyczynia się do rozwoju dny moczanowej?

Badania łączą spożycie alkoholu ze zwiększonym ryzykiem dny moczanowej

W badaniu opublikowanym w czasopiśmie JAMA Network Open brytyjscy naukowcy ustalili, że alkohol jest znanym czynnikiem ryzyka dny moczanowej. Następnie starali się oszacować, jaka ilość alkoholu spowoduje zwiększenie ryzyka wystąpienia dny moczanowej.

Do badania naukowcy włączyli kobiety i mężczyzn w wieku od 37 do 73 lat zamieszkałych w Wielkiej Brytanii. Biobank, w którym uczestniczyło 502 411 osób. Z bazy danych wykluczono osoby, które same zgłosiły zły stan zdrowia, wcześniejsze przypadki dny moczanowej (jak również osoby przyjmujące leki na dnę moczanową) oraz ograniczone spożycie alkoholu z powodu trwającej choroby. Po wykluczeniu ustalono, że ostateczna populacja włączona do badania liczyła 401 128 osób.

Następnie utworzono dwie kategorie — mężczyzn (179 828) i kobiet (221 300). Wszyscy uczestnicy zostali poproszeni o określenie swojego statusu za pomocą trzech opcji — nigdy nie piję, wcześniej piłem i obecnie piję. Osoby, które zaznaczyły, że obecnie piją alkohol, poproszono o podanie rodzajów spożywanych napojów alkoholowych (np. piwo lub wino) oraz ich przeciętnego tygodniowego spożycia.

Po przeprowadzeniu analizy naukowcy stwierdzili, że po przeprowadzeniu badań kontrolnych odnotowano 5278 przypadków dny moczanowej — 4096 przypadków u mężczyzn i 1182 przypadki u kobiet. Naukowcy dodali również, że u mężczyzn, którzy obecnie piją, ryzyko wystąpienia dny moczanowej jest o 69% wyższe w porównaniu do tych, którzy nigdy nie piją alkoholu. Co ciekawe, nie zaobserwowano takiego związku w grupie kobiet.

Chociaż badanie nie zagłębiało się w mechanizmy, w jaki sposób alkohol wywołuje dnę moczanową, jego autorzy zakładają, że na ryzyko wystąpienia dny moczanowej wpływa rodzaj napoju, a nie różnice biologiczne między mężczyznami i kobietami:

„W tym prospektywnym badaniu kohortowym, w którym starannie rozważono potencjalne czynniki zakłócające i odwrotne związki przyczynowe, spożycie kilku konkretnych napojów alkoholowych wiązało się z wyższym ryzykiem wystąpienia dny moczanowej u obu płci.
Zaobserwowana różnica między płciami w powiązaniu całkowitego spożycia alkoholu z przypadkami dny moczanowej może wynikać z różnic między mężczyznami i kobietami w zakresie rodzaju spożywanego alkoholu, a nie z różnic biologicznych.

W jaki sposób spożywanie alkoholu powoduje dnę moczanową

Puryny to substancje naturalnie występujące w organizmie, służące do budowy DNA i RNA. Badania pokazują, że około dwie trzecie puryn krążących w organizmie jest endogenna, reszta pochodzi ze źródeł egzogennych, takich jak żywność i alkohol. Końcowym produktem ubocznym metabolizmu puryn jest kwas moczowy, który jest wydalany wraz z moczem.

Kwas moczowy sam w sobie nie jest zły — wręcz przeciwnie, pełni funkcję ochronną dla zdrowia. Badanie wykazało, że kwas moczowy „przyczynia się do około 60% aktywności antyoksydacyjnej osocza i utrzymuje stabilność ciśnienia krwi i stresu antyoksydacyjnego”.

W normalnych warunkach stężenie kwasu moczowego we krwi wynosi od 2,5 do 7,0 mg/dl u mężczyzn i od 1,5 do 6,00 mg/dl u kobiet. Problem pojawia się jednak w momencie, gdy organizm produkuje więcej kwasu moczowego, niż jest w stanie wydalić. W efekcie z osocza krwi tworzą się kryształki, które odkładają się w stawach i tkankach miękkich, powodując dnę moczanową. I znów, jednym z głównych czynników jest spożycie alkoholu.

Wracając do badania JAMA Network Open, istnieją dwa sposoby, w jakie spożycie alkoholu wpływa na produkcję kwasu moczowego, co prowadzi do zwiększonego ryzyka rozwoju dny moczanowej — częstotliwość spożycia i rodzaj napoju alkoholowego. Jak zauważyli badacze biorący udział w badaniu opublikowanym w JAMA Network Open:

„Wśród osób aktualnie pijących alkohol… częstsze spożywanie alkoholu wiązało się ze znacznie podwyższonym ryzykiem wystąpienia dny moczanowej u mężczyzn i umiarkowanie podwyższonym ryzykiem u kobiet. Niezależnie od płci, większe spożycie niektórych konkretnych napojów alkoholowych, zwłaszcza piwa i cydru, wiązało się z wyższym ryzykiem wystąpienia dny moczanowej…
Wśród osób aktualnie pijących alkohol, mężczyźni, którzy pili pięć lub więcej razy w tygodniu, mieli około dwukrotnie wyższe ryzyko wystąpienia dny moczanowej niż mężczyźni, którzy pili rzadziej niż raz w tygodniu. Wśród pijących kobiet pozytywny związek między częstotliwością picia a występowaniem dny moczanowej zaobserwowano dopiero po dostosowaniu do BMI (wskaźnika masy ciała), zwłaszcza po uwzględnieniu potencjalnej odwrotnej zależności przyczynowo-skutkowej…”

Spożycie piwa okazało się być głównym czynnikiem przyczyniającym się do wzrostu poziomu kwasu moczowego, co potwierdziły również inne badania. W badaniu z 2021 r. opublikowanym w czasopiśmie Molecules stwierdzono, że piwo podnosi poziom kwasu moczowego we krwi bardziej niż whisky i shochu (tradycyjny japoński mocny trunek) już po godzinie picia.

Aktywność fizyczna — zdrowy sposób na kontrolowanie poziomu kwasu moczowego

Najlepszym sposobem uniknięcia szkodliwego wpływu alkoholu na zdrowie jest całkowite powstrzymanie się od spożywania go. Jeśli jednak pijesz alkohol od dłuższego czasu i chcesz lepiej kontrolować poziom kwasu moczowego oraz zapobiegać rozwojowi dny moczanowej, polecam aktywność fizyczną, ponieważ ma ona korzystny wpływ na wiele układów.

Według badania opublikowanego w czasopiśmie Indonesian Journal of Global Health Research, osoby ważące więcej niż wynosi norma mają zazwyczaj wyższy poziom kwasu moczowego. Dzieje się tak, ponieważ tłuszcz trzewny i tkanka tłuszczowa produkują kwas moczowy jako produkt uboczny.

Z kolei badania wykazały, że po rozpoczęciu regularnych ćwiczeń o niskiej lub umiarkowanej intensywności organizm zaczyna wytwarzać substancje przeciwzapalne, które redukują patologiczne reakcje wywoływane przez kryształki kwasu moczowego.

Zastanawiasz się pewnie, dlaczego warto wykonywać tylko ćwiczenia o niskiej i umiarkowanej intensywności? Dzieje się tak, ponieważ intensywne ćwiczenia powodują gromadzenie się kwasu mlekowego w organizmie. Kiedy tak się dzieje, organizm zatrzymuje więcej kwasu moczowego, a to właśnie jego poziom należy obniżyć w pierwszej kolejności.

Wyniki badania opublikowane w 2021 r. wykazały, że poprawa poziomu kwasu moczowego „pomaga zmniejszyć ryzyko chorób przewlekłych, takich jak nadciśnienie, otyłość, cukrzyca i insulinooporność”.

Jestem gorącym zwolennikiem ćwiczeń o umiarkowanej intensywności, a mój wywiad z kardiologiem, dr Jamesem O'Keefe'em szczegółowo wyjaśnia moje uzasadnienie. Z badań wynika, że przy umiarkowanym natężeniu ćwiczeń organizm osiąga zależny od dawki spadek śmiertelności z jakiejkolwiek przyczyny, ryzyka cukrzycy, depresji, nadciśnienia, osteoporozy i sarkopenii.

Co więcej, O'Keefe odkrył, że u osób wykonujących ćwiczenia o wysokiej intensywności przez dłuższy czas nie zaobserwowano żadnych dodatkowych korzyści. Aby uzyskać więcej informacji, zachęcam do przeczytania mojego artykułu omawiającego jego badania. Tam również podaję przykłady ćwiczeń o umiarkowanej intensywności, które możesz wykonywać.

Szczawiany powodują reakcję zapalną podobną do dny moczanowej

Przez wiele lat zmagałem się z tajemniczą wysypką i wierzyłem, że wypłukanie toksyn poprzez pocenie się w saunie na podczerwień trzy razy w tygodniu może mi pomóc. Pomimo moich starań problem pozostał. W końcu dowiedziałem się, że cierpię na zapalenie skóry wywołane przez szczawiany, które odkładały się w mojej skórze.

Szczawiany to naturalne związki występujące w wielu produktach spożywczych, np. w zielonych liściach i nasionach. Są one również nazywane kwasami dikarboksylowymi, ponieważ składają się z dwóch cząsteczek dwutlenku węgla. Problemem szczawianów jest to, że w pewnych warunkach mogą tracić protony, przez co zyskują ładunek ujemny, który wiąże się z jonami o ładunku dodatnim, takimi jak jony wapnia.

Gdy szczawiany wiążą się z wapniem, tworzą się kryształy szczawianu, które są nierozpuszczalne i gromadzą się, zwykle w nerkach. W moim przypadku odkładały się one w skórze, ponieważ mam upośledzoną funkcję nerek.

Jaki zatem związek mają kryształy szczawianu z dną moczanową? Działają podobnie do kryształów kwasu moczowego. Jak wspomniano wcześniej, gdy organizm produkuje kwas moczowy szybciej, niż jest w stanie go wydalić, w stawach zaczynają gromadzić się kryształki kwasu moczowego, co powoduje dnę moczanową.

Podczas poszukiwań rozwiązania mojego problemu ze szczawianami odkryłem, że skutecznym narzędziem są cytryniany. Cytryniany wapnia, potasu lub magnezu wiążą się ze szczawianami na skórze po zastosowaniu miejscowym. Ponieważ proces gromadzenia się szczawianów jest podobny do procesu powstawania kwasu moczowego w dnie moczanowej, podejrzewam, że stosowanie cytrynianów na stawy może przynieść podobną ulgę w objawach dny moczanowej.

Co ciekawe, wcześniejsze badania wskazują na związek między poziomem kwasu moczowego a powstawaniem szczawianów. Jeśli oddajesz dużo moczu zawierającego kwas moczowy, istnieje ryzyko, że w nerkach utworzą się kamienie szczawianowo-wapniowe, ponieważ sole wapnia usuwają mukopolisacharydy, czyli cząsteczki cukru, które zapobiegają tworzeniu się kamieni.

Dlatego w trosce o zdrowie najlepiej zastosować dwutorowe podejście — ograniczyć spożycie alkoholu, aby obniżyć poziom kwasu moczowego, a jednocześnie zmniejszyć ilość szczawianów. Najbardziej logicznym punktem wyjścia jest unikanie produktów o wysokiej zawartości szczawianów, takich jak:

  • Szpinak — zwykle zawiera od 600 do 800 miligramów szczawianów na 100 gramów
  • Migdały — zawierają około 122 miligramów szczawianów na 100 gramów. Radzę unikać orzechów w ogóle, ponieważ zawierają one kwas linolowy -toksynę, która niszczy zdrowie mitochondriów.
  • Masło orzechowe — zwykle zawiera około 140 miligramów szczawianów na 100 gramów.
  • Słodkie ziemniaki — zawierają około 30 miligramów szczawianów na 100 gramów.
  • Figi — zawierają około 40 miligramów szczawianów na 100 gramów.

Inne strategie pomagające obniżyć poziom kwasu moczowego

Ćwiczenia fizyczne nie są jedyną strategią pomagającą obniżyć poziom kwasu moczowego do zdrowego poziomu. Oto inne sposoby, które możesz wypróbować:

• Unikaj spożycia przetworzonego cukru — według badania opublikowanego w czasopiśmie Frontiers in Nutrition, spożycie fruktozy stymuluje ścieżki produkujące kwas moczowy z prekursorów aminokwasów. Chociaż dokładny proces nie został zidentyfikowany, poczyniono pewne obserwacje. Lekarz położnik i ginekolog dr Liji Thomas wyjaśnia:

„Fruktoza po wchłonięciu jest wychwytywana przez wątrobę i przekształcana w fruktozo-1-fosforan, co powoduje obniżenie poziomu ATP. W rezultacie następuje wzrost stężenia AMP, co oznacza, że AMP jest przekształcany w IMP, przy braku fosforanu niezbędnego do fosforylacji.
To z kolei może wejść na szlak syntezy kwasu moczowego. Zwiększone spożycie fruktozy i obniżone poziomy ATP mogą prowadzić do zwiększonej produkcji nukleotydów purynowych, a skutkiem ubocznym może być zwiększenie stężenia kwasu moczowego.
Inną możliwą ścieżką jest zmniejszona wrażliwość na insulinę z powodu odkładania się tłuszczu obwodowego wywołanego przez fruktozę, co może skutkować zmniejszonym wydalaniem kwasu moczowego.

Jeśli chcesz dbać o zdrowie, powinieneś unikać wszelkiego rodzaju żywności wysoko przetworzonej oraz napojów zawierających rafinowany cukier, zwłaszcza syrop glukozowo-fruktozowy. Oprócz stymulowania produkcji kwasu moczowego, rafinowany cukier szkodzi zdrowiu na wiele innych sposobów.

Przykładami są: produkcja endotoksyn w jelitach, która niszczy funkcje mitochondriów, próchnica zębów i choroby serca.

• Rozważ przyjmowanie kwercetyny — osoby cierpiące na dnę moczanową przyjmują różne leki w celu obniżenia poziomu kwasu moczowego i złagodzenia bólu. Jednakże leki te często mają działania niepożądane, które utrudniają leczenie dny moczanowej. Badanie opublikowane w 2022 r.23 sugeruje, że właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwhiperurykemiczowe kwercetyny mogą powodować złagodzenie objawów dny moczanowej.

Na podstawie zebranych przez badaczy informacji, kwercetyna pomaga zmniejszyć produkcję kwasu moczowego poprzez „hamowanie odpowiednich enzymów i zwiększanie wydalania moczanu poprzez regulację transporterów moczanu w nerkach”. Ponadto kwercetyna hamuje aktywność adenozyny w komórkach śródbłonka aorty - kluczowego enzymu w metabolizmie puryn.

Kwercetyna pomaga również zmniejszyć produkcję kwasu moczowego, spowalniając dalszy proces metabolizmu fruktozy, co, jak wspomniałem wcześniej, jest kolejnym sposobem, w jaki organizm produkuje kwas moczowy.

Kwercetyna występuje w wielu produktach spożywczych, m.in. w zielonych warzywach liściastych, brokułach, jabłkach, cebuli, zielonej herbacie, czerwonych winogronach i jagodach. Jest dostępna również w formie suplementu. Kwercetyna to jonofor cynkowy, więc przyjmowanie jej razem z cynkiem przyniesie dodatkowe korzyści dla funkcjonowania układu odpornościowego.

🔍Źródła i odniesienia