📝W SKRÓCIE

  • Obwodowa neuropatia cukrzycowa (DPN) jest powszechnym powikłaniem cukrzycy, prowadzącym do uszkodzenia nerwów, które powoduje ból i drętwienie, znacząco wpływając na jakość życia
  • Holistyczne metody leczenia DPN obejmują suplementację witamin, ćwiczenia i techniki łagodzenia stresu, które mogą zapewnić dodatkową ulgę w objawach w połączeniu z konwencjonalnymi metodami
  • Komórki Schwanna odgrywają kluczową rolę w naprawie nerwów, ale wysoki poziom glukozy u pacjentów z cukrzycą zaburza ich funkcję, co prowadzi do uszkodzenia nerwów. Skupienie się na tych zakłóceniach może przynieść nowe strategie terapeutyczne
  • Skuteczne zarządzanie wymaga utrzymania stabilnego poziomu cukru we krwi, ograniczenia spożycia kwasu linolowego do 5 gramów dziennie, optymalizacji spożycia białka, regularnych ćwiczeń i stosowania technik łagodzenia stresu
  • Naturalne środki zaradcze, takie jak suplementy witamin B i D, kremy z kapsaicyną, ciepłe kąpiele, medytacja i akupunktura, mogą pomóc złagodzić objawy i poprawić ogólne samopoczucie

🩺Według dr. Mercoli

Obwodowa neuropatia cukrzycowa, w skrócie DPN, jest najczęstszą przyczyną neuropatii na świecie, dotykającą około połowy pacjentów chorych na cukrzycę, a jej częstość występowania wzrasta wraz z czasem trwania cukrzycy.

Choroba ta objawia się symetrycznym uszkodzeniem nerwów czuciowych, które zwykle występuje w odcinkach dystalnym i proksymalnym, co oznacza, że uszkodzenie zaczyna się w punktach najbardziej oddalonych od ośrodkowego układu nerwowego (dłonie i stopy) i stopniowo przesuwa się bliżej rdzenia. Uszkodzenie nerwu powoduje przewlekły ból i drętwienie.

DPN może mieć znaczący wpływ na jakość życia. Nieustanny ból związany z tą chorobą może zaburzać sen, wpływać na nastrój, ograniczać ogólną sprawność i funkcjonowanie. Badania wykazały, że nawet 26,8% osób chorych na cukrzycę odczuwa ból lub mrowienie z powodu DPN.

Niestety, jak zauważono w artykule opublikowanym w czasopiśmie Journal of Pain Research w marcu 2024 r., bolesna neuropatia cukrzycowa jest często błędnie diagnozowana i niedostatecznie leczona, co prowadzi do nieodpowiedniego leczenia bólu i obniżenia jakości życia pacjentów. To niedopatrzenie podkreśla potrzebę kompleksowego podejścia do leczenia DPN, uwzględniającego zarówno objawy cukrzycy, jak i bólu neuropatycznego.

Obecnie konwencjonalne metody leczenia DPN koncentrują się przede wszystkim na kontrolowaniu poziomu cukru we krwi i łagodzeniu bólu za pomocą leków. Jednakże możliwości konkretnych terapii są ograniczone i wielu pacjentów nadal cierpi, mimo stosowania tych interwencji. Stosując holistyczne metody leczenia, takie jak suplementacja witaminami, ćwiczenia fizyczne i techniki łagodzenia stresu, możesz znaleźć dodatkowe sposoby na złagodzenie objawów i poprawę jakości życia.

W tym artykule przedstawiam przegląd najnowszych badań na temat diagnostyki i leczenia DPN, ze szczególnym uwzględnieniem radzenia sobie z bólem neuropatycznym. Zrozumienie tych holistycznych podejść może pomóc Ci odgrywać bardziej aktywną rolę w zarządzaniu swoim zdrowiem i odkryć skuteczne strategie radzenia sobie z tą chorobą.

Diagnoza i aktualne leczenie obwodowej neuropatii cukrzycowej

DPN to schorzenie wymagające starannej diagnozy i leczenia. Diagnozę DPN zazwyczaj stawia się na podstawie oceny klinicznej, która obejmuje szczegółowy wywiad lekarski i badanie fizykalne. Lekarze często wykorzystują badania przewodnictwa nerwowego w celu oceny aktywności elektrycznej nerwów i określenia stopnia ich uszkodzenia. Badania te są niezbędne do potwierdzenia diagnozy DPN i oceny jej ciężkości.

Konwencjonalne podejście do leczenia DPN koncentruje się na łagodzeniu objawów, głównie za pomocą leków, a także na zmianie stylu życia w celu kontrolowania poziomu glukozy. Jak zauważono w czasopiśmie Journal of Pain Research:

„Leczenie DPN obejmuje leczenie jej podstawowej przyczyny poprzez zmianę stylu życia i intensywną kontrolę glikemii, ukierunkowanie na patogenezę i zapewnienie objawowej ulgi w bólu, co poprawia funkcjonowanie pacjenta i jakość życia związaną ze zdrowiem.
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła obecnie cztery opcje farmakologiczne w leczeniu bolesnego DPN. Należą do nich trzy leki doustne (duloksetyna, pregabalina i tapentadol o przedłużonym uwalnianiu) i jeden lek miejscowy (kapsaicyna 8% do stosowania miejscowego).
Niedawno FDA zatwierdziła kilka urządzeń do stymulacji rdzenia kręgowego (SCS) w leczeniu opornej, bolesnej postaci DPN. Chociaż nie zostały zatwierdzone przez FDA w leczeniu DPN, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny/noradrenaliny, gabapentynoidy i blokery kanału sodowego są powszechnymi doustnymi opcjami pierwszego rzutu w praktyce klinicznej.

Trzy wymienione leki — duloksetyna, pregabalina i tapentadol — są stosowane głównie w leczeniu bólu neuropatycznego. Chociaż leki te mogą pomóc złagodzić ból, często powodują skutki uboczne i nie usuwają przyczyny uszkodzenia nerwów.

W celu złagodzenia bólu powszechnie przepisuje się także środki miejscowe, natomiast urządzenia do stymulacji rdzenia kręgowego (SCS) stanowią alternatywę dla pacjentów, którzy nie reagują dobrze na leczenie farmakologiczne. Urządzenia te zapewniają ukierunkowaną ulgę w bólu poprzez modulację sygnałów bólowych zanim dotrą one do mózgu.

Utrzymanie zdrowego poziomu cukru we krwi jest kluczowe

Utrzymanie stabilnego poziomu cukru we krwi jest niezbędne, aby zapobiec dalszym uszkodzeniom nerwów. Polega ona na regularnym monitorowaniu poziomu glukozy we krwi, przestrzeganiu zbilansowanej diety, ograniczeniu spożycia kwasu linolowego (LA) i podejmowaniu regularnej aktywności fizycznej. Zmiany w stylu życia stanowią podstawę leczenia wysokiego poziomu cukru we krwi, który jest jedną z głównych przyczyn DPN.

Regularna aktywność fizyczna, zrównoważona dieta i kontrola masy ciała to również ważne strategie wspomagające ogólne zdrowie układu nerwowego i mogące pomóc w łagodzeniu objawów bólu. Ponadto utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu pomaga zmniejszyć ryzyko wystąpienia dalszych powikłań.

Coraz większą uwagę zwracają również inne holistyczne podejścia i naturalne metody leczenia ze względu na ich potencjalne korzyści w leczeniu DPN. Należą do nich suplementacja witamin, techniki łagodzenia stresu i terapie alternatywne, takie jak akupunktura. Takie podejście ma na celu uzupełnienie tradycyjnych metod leczenia i zapewnienie dodatkowej ulgi w objawach, co z kolei poprawia ogólną jakość życia osób dotkniętych DPN.

Komórki Schwanna: strażnicy zdrowia nerwów w cukrzycy

Dlaczego utrzymanie stabilnego poziomu cukru we krwi jest tak kluczowym aspektem leczenia DPN? Odpowiedź przynosi badanie z sierpnia 2024 r. opublikowane w czasopiśmie Frontiers in Endocrinology. Jak wyjaśniono w tym badaniu, komórki Schwanna są niezbędne do utrzymania zdrowia i prawidłowej funkcji nerwów.

Komórki te oplatają włókna nerwowe w obwodowym układzie nerwowym, zapewniając wsparcie i pomagając nerwom w naprawie po uszkodzeniu. Bez komórek Schwanna nerwy mają trudności z prawidłowym funkcjonowaniem, co prowadzi do problemów, takich jak drętwienie i ból.

U osób chorych na cukrzycę wysoki poziom cukru we krwi zaburza funkcjonowanie komórek Schwanna. Gdy poziom glukozy jest stale wysoki, komórki Schwanna nie są w stanie skutecznie wspierać nerwów. Prowadzi to do uszkodzenia nerwów, co jest główną przyczyną neuropatii obwodowej u pacjentów z cukrzycą. Uszkodzone nerwy są przyczyną bolesnych objawów, których doświadcza wielu pacjentów cierpiących na cukrzycę, takich jak mrowienie, pieczenie i utrata czucia w kończynach.

Badanie miało również na celu sprawdzenie, w jaki sposób wysoki poziom glukozy wpływa na komórki Schwanna na poziomie molekularnym. Okazuje się, że wysoki poziom cukru uruchamia w tych komórkach procesy zwane apoptozą i autofagią. Apoptoza jest formą zaprogramowanej śmierci komórki, natomiast autofagia jest sposobem komórek na recykling swoich składników.

Oba procesy mogą doprowadzić do obumarcia komórek Schwanna, jeśli ulegną one nadmiernej aktywacji pod wpływem wysokiego poziomu glukozy. Śmierć komórek oznacza, że nerwy tracą swoją ochronę, co pogarsza objawy neuropatii.

Zrozumienie tych mechanizmów jest kluczowe dla opracowania nowych metod leczenia. Naukowcy mają nadzieję znaleźć sposoby ochrony komórek Schwanna przed wysokim poziomem glukozy, skupiając się na szlakach powodujących obumieranie komórek Schwanna. Może to doprowadzić do opracowania terapii, które nie tylko łagodzą objawy obwodowej neuropatii cukrzycowej, ale także leczą podstawowe uszkodzenia nerwów, oferując pacjentom lepsze wyniki leczenia.

Potencjał naturalnych środków zaradczych w leczeniu neuropatii cukrzycowej

Dobra wiadomość jest taka, że włączenie naturalnych środków może znacznie złagodzić objawy DPN. Witaminy, a szczególnie suplementy z grupy B i D, odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia nerwów i łagodzeniu bólu.

Kompleks witamin B, do którego należą witaminy B1, B6 i B12, jest niezbędny do utrzymania zdrowych nerwów. Niedobory witamin z grupy B są ściśle powiązane z rozwojem neuropatii obwodowej. Wykazano, że suplementacja łagodzi istniejący ból i pomaga zapobiegać dalszym uszkodzeniom nerwów.

Równie ważna jest witamina D, która przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i ogólnego stanu zdrowia. Badania wskazują, że odpowiedni poziom witaminy D może pomóc w łagodzeniu bólu związanego z neuropatią poprzez poprawę wrażliwości na insulinę i zmniejszenie stanu zapalnego. Randomizowane badanie kliniczne opublikowane w 2021 r. oceniało suplementację witaminą D jako terapię wspomagającą  obwodowej neuropatii cukrzycowej.

Sześćdziesięciu ośmiu pacjentów (60,3% kobiet, średni wiek 65 lat) podzielono na dwie grupy: jedna otrzymywała standardowe leczenie plus dzienną dawkę 5000 IU witaminy D, a druga otrzymywała wyłącznie standardowe leczenie przez osiem tygodni. W grupie otrzymującej witaminę D obserwowano znacznie lepsze wyniki, w tym takie jak:

  • Większa redukcja bólu
  • Lepsza poprawa nastroju (88,2% w por. 70,6%)
  • Wyższe poziomy witaminy D pod koniec badania (40,02 ng/ml w por. (18,73 ng/ml)

Co ciekawe, wyższy poziom witaminy D korelował z niższymi wynikami w zakresie bólu w grupie leczonej. Badanie wykazało, że dodanie suplementacji witaminą D (5000 IU dziennie) do standardowego leczenia jest skutecznym sposobem na poprawę samopoczucia i łagodzenie bólu u pacjentów cierpiących na neuropatię cukrzycową.

Najlepszym źródłem witaminy D jest ekspozycja na światło słoneczne, ale jeśli nie możesz wytworzyć wystarczającej ilości witaminy D poprzez ekspozycję na słońce, zaleca się suplementację witaminy D. Pamiętaj, aby przyjmować dodatkowo witaminę K2 i magnez, ponieważ te trzy substancje działają wspólnie.

Kremy z kapsaicyną stanowią kolejny skuteczny, naturalny sposób łagodzenia bólu neuropatycznego. Kapsaicyna, składnik aktywny papryczek chili, działa poprzez obniżanie poziomu substancji P - neuroprzekaźnika biorącego udział w przesyłaniu sygnałów bólowych do mózgu. Stosowane miejscowo kremy z kapsaicyną mogą zmniejszać uczucie bólu w dotkniętych chorobą miejscach. Zaleca się zacząć od niskiego stężenia, aby zminimalizować ryzyko podrażnienia skóry, a następnie stopniowo zwiększać dawkę w celu uzyskania optymalnych rezultatów.

Ciepłe kąpiele to kolejna prosta, ale skuteczna metoda łagodzenia objawów neuropatii cukrzycowej. Kąpiel w ciepłej wodzie poprawia krążenie krwi i rozluźnia napięte mięśnie, co może znacznie zmniejszyć ból i dyskomfort.

Dodanie soli Epsom do kąpieli może zwiększyć efekt leczniczy ciepłych kąpieli w przypadku neuropatii cukrzycowej, poprawiając krążenie krwi i rozluźniając mięśnie, chociaż zaleca się ostrożność, aby uniknąć oparzeń z powodu zmniejszonej wrażliwości na ciepło występującej u osób z neuropatią.

Medytacja i akupunktura również są pomocne w leczeniu neuropatii cukrzycowej. Medytacja pomaga zmniejszyć stres i lęk, które mogą nasilać odczuwanie bólu. Uważność i techniki głębokiego oddychania sprzyjają relaksacji i poprawiają ogólne samopoczucie, dzięki czemu łatwiej jest radzić sobie z przewlekłym bólem.

Akupunktura, starożytna chińska metoda, polega na wbijaniu cienkich igieł w określone punkty ciała w celu stymulacji przepływu energii i uwolnienia endorfin - naturalnych środków przeciwbólowych produkowanych w organizmie. Może to prowadzić do zauważalnego zmniejszenia bólu neuropatycznego i zwiększenia poczucia spokoju.

Włączenie tych naturalnych środków do kompleksowego planu leczenia może przynieść dodatkową ulgę osobom zmagającym się z neuropatią obwodową wywołaną cukrzycą. Dzięki temu holistyczne podejście, uwzględniające zarówno fizyczne, jak i emocjonalne aspekty schorzenia, przyczynia się do poprawy jakości życia osób z neuropatią.

Rozwiązania dla obwodowej neuropatii cukrzycowej

Jeśli cierpisz na obwodową neuropatię cukrzycową, możesz podjąć kilka kroków w celu złagodzenia objawów i poprawy ogólnego stanu zdrowia. Oprócz zaleceń wymienionych powyżej, pomocne okażą się również poniższe strategie, które wzmocnią zdrowie mitochondriów i produkcję energii komórkowej w całym ciele:

1. Kontroluj poziom cukru we krwi — utrzymywanie poziomu glukozy we krwi w zdrowym zakresie jest bardzo ważne. Stale wysoki poziom cukru we krwi może uszkodzić nerwy i spowodować zaostrzenie neuropatii. Regularnie kontroluj poziom glukozy we krwi, stosuj się do zaleconego planu leczenia i przestrzegaj zbilansowanej diety zawierającej od 250 do 300 gramów węglowodanów dostosowanych do Twojego mikrobiomu.

Większa podaż węglowodanów jest konieczna do utrzymania optymalnego funkcjonowania metabolizmu i produkcji energii komórkowej. W mojej nowej książce pt. „Your Guide to Cellular Health: Unlocking the Science of Longevity and Joy” szczegółowo omawiam, jak wybierać i włączać więcej węglowodanów do diety.

2. Ogranicz spożycie kwasu linolowego do 5 gramów dziennie lub mniej — innym kluczowym elementem diety jest utrzymanie spożycia kwasu linolowego poniżej 5 gramów dziennie. Nadmiar LA powoduje stan zapalny w całym organizmie, co jest istotnym czynnikiem insulinooporności. Gdy komórki stają się mniej wrażliwe na insulinę, organizmowi trudno jest regulować poziom cukru we krwi.

Z czasem zmusza to trzustkę do wytwarzania większej ilości insuliny, co ostatecznie prowadzi do dysfunkcji trzustki i rozwoju cukrzycy typu 2.

3. Zoptymalizuj spożycie białka — zapewnienie odpowiedniego spożycia białka jest niezbędne do naprawy nerwów i ogólnego zdrowia komórek. Staraj się spożywać 0,8 grama białka na każdy funt idealnej masy ciała (czyli docelowej masy ustalonej na podstawie wzrostu, wieku i płci, a nie obecnej masy ciała), koncentrując się na źródłach białka wysokiej jakości, takich jak mięso pochodzące od zwierząt karmionych trawą, jaja i produkty bogate w kolagen.

Zrównoważone spożycie białka wspomaga utrzymanie masy mięśniowej, zdrowie metaboliczne i skuteczne leczenie neuropatii cukrzycowej, dostarczając niezbędnych aminokwasów do naprawy i regeneracji komórek.

4. Wprowadź aktywność fizyczną — regularne wykonywanie ćwiczeń o umiarkowanej intensywności, takich jak chodzenie, pływanie lub jazda na rowerze, może poprawić przepływ krwi do nerwów, zmniejszając ból i dyskomfort. Ćwiczenia pomagają również w kontrolowaniu masy ciała i poprawie wrażliwości na insulinę, co jest kluczowe w ogólnym leczeniu cukrzycy.

Ponadto aktywność fizyczna poprawia funkcjonowanie mitochondriów i produkcję energii komórkowej, co dodatkowo wspomaga zdrowie nerwów i zwiększa odporność na uszkodzenia neuropatyczne.

5. Stosuj techniki łagodzenia stresu — przewlekły stres może nasilać odczuwanie bólu i przyczyniać się do stanu zapalnego, zaostrzając objawy neuropatyczne.

Wprowadź do swojej codziennej rutyny działania łagodzące stres, takie jak medytacja, ćwiczenia głębokiego oddychania lub spędzanie czasu na łonie natury, aby skuteczniej radzić sobie z objawami. Redukcja stresu wspomaga również produkcję energii komórkowej i zdrowie mitochondriów, co jest niezbędne do utrzymania funkcji nerwowych i ogólnego dobrego samopoczucia.

🔍Źródła i odniesienia