Statyny zwiększają ryzyko jaskry

📝W SKRÓCIE

• Badania wskazują, że stosowanie statyn wiąże się z 13% wzrostem ryzyka wystąpienia jaskry, przy czym większe ryzyko występuje u osób w wieku od 60 do 69 lat
• Badania wskazują, że długotrwałe stosowanie statyn (ponad trzy lata) wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia jaskry w porównaniu z krótszym okresem stosowania
• Oprócz jaskry statyny wiążą się z innymi skutkami ubocznymi, w tym bólem mięśni (miopatią), zwiększonym ryzykiem cukrzycy typu 2, zaćmą, problemami neurologicznymi i niedoborem koenzymu Q10
• Cholesterol odgrywa istotną rolę w organizmie, np. buduje błony komórkowe i produkuje hormony. Skupienie się na optymalizacji poziomu cholesterolu, a nie wyłącznie na jego obniżaniu, jest ważne dla ogólnego stanu zdrowia.
• Kompleksowe podejście do zdrowia serca, obejmujące zmiany w diecie, regularne ćwiczenia, redukcję stresu i zajęcie się podstawowymi przyczynami, takimi jak insulinooporność, to korzystna strategia długoterminowa

🩺Według dr. Mercoli

Jaskra to poważna choroba oczu, która uszkadza nerw wzrokowy, czyli połączenie między okiem a mózgiem. Uszkodzenia te prowadzą do nieodwracalnej utraty wzroku, a nawet ślepoty. Jaskra często wiąże się ze zwiększonym ciśnieniem wewnątrz oka, znanym jako ciśnienie śródgałkowe (IOP).

Nacisk ten uszkadza delikatne włókna nerwowe nerwu wzrokowego. Wyobraź sobie nerw wzrokowy jako przewód przesyłający informacje wzrokowe do mózgu; jeśli przewód ten ulegnie uszkodzeniu, sygnał zaniknie, co spowoduje problemy ze wzrokiem. Istnieją różne rodzaje jaskry, ale najczęstszą jest jaskra z otwartym kątem przesączania.

Ten typ choroby rozwija się zazwyczaj powoli i bezboleśnie, a w początkowym stadium nie występują żadne zauważalne objawy. To sprawia, że jest to szczególnie niebezpieczne, ponieważ ludzie mogą nie zdawać sobie sprawy, że mają tę chorobę, dopóki nie nastąpi znaczna utrata wzroku . Istnieją inne, mniej powszechne rodzaje jaskry, jednak zdecydowaną większość przypadków stanowi jaskra z otwartym kątem.

Istnieje kilka czynników zwiększających ryzyko wystąpienia jaskry. Należą do nich wiek (im starsze osoby, tym większe ryzyko), rodzinne występowanie jaskry, niektóre grupy etniczne i wysokie ciśnienie śródgałkowe. Teraz badania ujawniły kolejny czynnik ryzyka: stosowanie statyn.

Związek między statynami a jaskrą

Statyny to powszechnie przepisywana grupa leków, stosowana w celu obniżenia poziomu cholesterolu we krwi. Działają poprzez blokowanie enzymu w wątrobie, który odpowiada za produkcję cholesterolu. Najnowsze badania ujawniły związek między stosowaniem statyn a zwiększonym ryzykiem rozwoju jaskry.

Badanie z 2024 r., którego wyniki opublikowano w czasopiśmie Ophthalmology Glaucoma, przeanalizowało dane z programu badawczego All of Us (AoU) - szeroko zakrojonego przedsięwzięcia badawczego mającego na celu zrozumienie zdrowia i chorób. W badaniu wzięło udział 79 742 dorosłych w wieku 40 lat i starszych, u których występował podwyższony poziom cholesterolu (hiperlipidemia) i dla których dostępne były dane z elektronicznej dokumentacji medycznej (EHR). Naukowcy przeanalizowali związek między stosowaniem statyn a występowaniem jaskry w tej grupie.

Badanie AoU wykazało wyraźny związek między stosowaniem statyn i zwiększonym prawdopodobieństwem wystąpienia jaskry. Dokładniej rzecz ujmując, zaobserwowano, że u osób przyjmujących statyny ryzyko wystąpienia jaskry było o 13% wyższe w porównaniu do osób, które ich nie przyjmowały, po uwzględnieniu czynników zakłócających.

Naukowcy przyjrzeli się również roli, jaką w tym powiązaniu odgrywają poziom cholesterolu i wiek. Stwierdzono, że związek między stosowaniem statyn a jaskrą był silniejszy u osób z optymalnym lub wysokim poziomem cholesterolu LDL.

U osób z optymalnym stężeniem LDL, które przyjmowały statyny, prawdopodobieństwo wystąpienia jaskry wzrosło o 39%, a u osób z wysokim stężeniem LDL prawdopodobieństwo to wzrosło o 37%. Ponadto stwierdzono silniejszą zależność u osób w wieku od 60 do 69 lat, przy czym prawdopodobieństwo wystąpienia jaskry było o 28% wyższe u osób przyjmujących statyny w tej grupie wiekowej. Oznacza to, że wiek może być czynnikiem ryzyka związanego ze stosowaniem statyn i jaskrą.

Czas stosowania statyn a ryzyko jaskry

Kluczowym pytaniem w kontekście związku statyn z jaskrą jest to, czy czas stosowania leków z tej grupy ma znaczenie. W badaniu z 2023 r. opublikowanym w czasopiśmie Scientific Reports zbadano tę kwestię, wykorzystując dużą japońską bazę danych. W badaniu tym skupiono się konkretnie na związku między stosowaniem statyn a jaskrą z otwartym kątem u pacjentów japońskich z wysokim poziomem cholesterolu. Naukowcy zastosowali zagnieżdżony model badania typu przypadek-kontrola, porównując osoby, u których rozwinęła się jaskra (OAG), z grupą kontrolną, u której ten problem nie wystąpił.

W badaniu przeanalizowano ekspozycję na statyny w dwóch różnych przedziałach czasowych: 12 miesięcy (model 1) i 24 miesiące (model 2) przed diagnozą OAG. Naukowcy nie znaleźli żadnego istotnego związku między stosowaniem statyn a rozwojem OAG w żadnym z modeli. Jednak inne badania sugerują, że długotrwałe stosowanie statyn wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia jaskry.

Na przykład, trwające 10-lat badanie kohortowe przeprowadzone w Australii miało na celu zbadanie długoterminowego wpływu stosowania statyn na wystąpienie jaskry. W badaniu wykorzystano dane pochodzące od dużej kohorty Australijczyków w wieku powyżej 45 lat i przeanalizowano dane dotyczące stosowania leków w rejestrach roszczeń farmaceutycznych z lat 2009–2016.

Badania te różniły się od wcześniej omawianego badania japońskiego tym, że obejmowały dłuższy okres obserwacji i inną populację. Naukowcy zdefiniowali wystąpienie jaskry jako trzy lub więcej zaleceń dotyczących leków przeciwjaskrowych.

Następnie porównano te osoby z odpowiadającymi im osobami z grupy kontrolnej, którym nie przepisano takich leków. Badanie wykazało, że chociaż ogólne stosowanie statyn nie wiązało się znacząco z wystąpieniem jaskry, to jednak obraz był inny, gdy przeanalizowano czas ich stosowania.

Badanie przeprowadzone w Australii wykazało, że u osób przyjmujących statyny przez ponad trzy lata ryzyko wystąpienia jaskry było o 12% wyższe w porównaniu do osób przyjmujących je przez okres krótszy niż rok. Wyniki te wskazują, że ryzyko wystąpienia jaskry związanej ze statynami może się zwiększać w przypadku dłuższego stosowania.

Regularne badania wzroku są ważne dla wczesnego wykrycia jaskry. Ponieważ wczesne stadia jaskry z otwartym kątem przesączania często nie dają żadnych objawów, najlepszym sposobem na wykrycie choroby zanim dojdzie do poważniejszych uszkodzeń jest kompleksowe badanie oczu.

Podczas badania okulista zmierzy ciśnienie wewnątrzgałkowe, zbada nerw wzrokowy i wykona inne testy w celu oceny stanu zdrowia oczu. Wczesne wykrycie jest kluczowe w leczeniu jaskry i zachowaniu wzroku, jednak równie ważne jest unikanie niepotrzebnego stosowania statyn.

Szersze spojrzenie na ryzyko związane ze statynami

Chociaż w tym artykule skupiono się głównie na związku między statynami a jaskrą, ważne jest, aby zwrócić uwagę na inne skutki uboczne związane z tymi lekami. U niektórych osób przyjmujących statyny występuje ból mięśni lub osłabienie – stan ten nazywany jest miopatią. Uważa się, że tego typu problemy mięśniowe wynikają z dysfunkcji mitochondriów i zaburzeń metabolizmu białek mięśniowych.

Statyny wiążą się również ze zwiększonym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2, zaćmy, problemów neurologicznych i niedoborem koenzymu Q10. Na przykład, badanie opublikowane w czasopiśmie Lancet w 2024 r. potwierdziło, że statyny zwiększają ryzyko cukrzycy, a statyny o wysokiej intensywności leczenia zwiększają to ryzyko o 36%.

Ponadto statyny zwiększają ryzyko wystąpienia zaćmy, zakłócając biosyntezę cholesterolu w nabłonku soczewki. Jedno z badań wykazało, że 1,9% pacjentów poddało się operacji zaćmy w ciągu trzyletniego okresu obserwacji.

Warto zauważyć, że stosowanie rosuwastatyny wiązało się z 1% większą częstością operacji zaćmy w porównaniu z atorwastatyną, prawdopodobnie ze względu na jej większą zdolność do obniżania poziomu cholesterolu LDL. Sugeruje to, że silniejsze statyny, np. rosuwastatyna, niosą ze sobą zwiększone ryzyko wystąpienia zaćmy.

Ponadto statyny wiążą się ze zwiększonym ryzykiem udaru krwotocznego, a badania opublikowane w czasopiśmie Scientific Reports wykazały również istotny związek między długotrwałym stosowaniem leków obniżających poziom cholesterolu (głównie statyn) a zwiększonym ryzykiem raka trzustki. Efekt ten był szczególnie widoczny u osób, które przyjmowały te leki przez ponad pięć lat.

Co więcej, jak wspomniano, stosowanie statyn powoduje zmniejszenie poziomu CoQ10, dlatego osoby przyjmujące statyny powinny suplementować CoQ10 lub jego bardziej biodostępną formę, ubichinol. Zalecana dawka waha się od 100 do 200 miligramów (mg) dziennie dla osób przyjmujących statyny, do 30–1200 mg dla pozostałych, w zależności od stanu zdrowia i stylu życia. W celu ustalenia odpowiedniej dawki, skonsultuj się z lekarzem.

Cholesterol jest niezbędnym budulcem Twojego organizmu

Zanim zdecydujesz się na przyjmowanie leków statynowych w celu obniżenia poziomu cholesterolu, ważne jest, aby zrozumieć, że cholesterol jest w rzeczywistości bardzo ważną substancją w organizmie. Wyobraź sobie cholesterol jako maleńkie cegiełki budulcowe. Pomagają kształtować ściany komórek, zapewniając im wytrzymałość i elastyczność.

Cholesterol bierze również udział w wytwarzaniu hormonów, których potrzebuje organizm, a nawet odgrywa rolę w wytwarzaniu witaminy D pod wpływem światła słonecznego, która wzmacnia kości i wzmacnia układ odpornościowy. Cholesterol pomaga w wytwarzaniu kwasów żółciowych w jelitach. Są to substancje pomocnicze, które wchłaniają tłuszcze i rozpuszczalne w tłuszczach witaminy z pożywienia. Ponadto cholesterol odgrywa ważną rolę w tworzeniu osłonki ochronnej wokół nerwów, co pomaga im szybko przesyłać sygnały po całym ciele.

Wiedz, że odpowiednia ilość cholesterolu jest niezbędna dla dobrego zdrowia, zwłaszcza w miarę starzenia się. Zamiast po prostu starać się obniżyć poziom cholesterolu tak bardzo, jak to możliwe, lepiej skupić się na utrzymaniu jego poziomu w zdrowym zakresie. Ponadto, choroby serca często pojawiają się, gdy wyściółka tętnic ulega uszkodzeniu na skutek niezdrowej żywności, palenia, zanieczyszczeń i stresu.

Kiedy tak się dzieje, organizm wysyła cholesterol, aby pomóc naprawić szkody. Cholesterol często gromadzi się w miejscach, w których tętnice są uszkodzone — jego rola polega na wspomaganiu procesu gojenia, a nie na powodowaniu szkód. Pamiętaj, że celem jest ogólny stan zdrowia, a nie osiągnięcie konkretnego wyniku testu. Niemniej jednak dokładniejszy obraz ryzyka wystąpienia choroby serca można uzyskać, wykonując poniższe badania:

Jak naturalnie chronić swoje serce

Chociaż statyny przepisuje się przede wszystkim w celu obniżenia poziomu cholesterolu LDL, niektórzy eksperci twierdzą, że to insulinooporność, a nie wysoki poziom LDL jest główną przyczyną miażdżycy, która jest podłożem wielu chorób serca. Oporność na insulinę prowadzi do spadku produkcji energii w mitochondriach, a słaba kondycja mitochondriów leży u podstaw chorób serca i wielu innych przewlekłych schorzeń.

Czynniki dietetyczne - zwłaszcza nadmierne spożycie kwasu linolowego (LA) zawartego w olejach nasiennych - są również ściśle powiązane. Nadmiar LA jest szkodliwy dla zdrowia głównie dlatego, że zaburza pracę mitochondriów — maleńkich fabryk energii w komórkach, które produkują adenozynotrójfosforan (ATP), czyli niezbędne paliwo, dzięki któremu komórki funkcjonują i się regenerują.

Bez energii Twoje komórki nie mogą się naprawiać i regenerować. Podstawowym problemem leżącym u podstaw większości chorób przewlekłych jest to, że komórki nie produkują wystarczającej ilości energii.

Oprócz LA, narażenie na działanie substancji syntetycznych, substancji zaburzających gospodarkę hormonalną (EDC), estrogenu i pola elektromagnetyczne (EMF) również upośledza zdolność komórek do efektywnego wytwarzania energii. Niedobór energii utrudnia utrzymanie pozbawionego tlenu środowiska jelitowego, niezbędnego do rozwoju pożytecznych bakterii, takich jak Akkermansia.

Tymczasem flora jelitowa ma znaczący wpływ na poziom cholesterolu, a brak energii komórkowej tworzy w jelitach środowisko sprzyjające bakteriom produkującym endotoksyny, co dodatkowo uszkadza mitochondria, wywołuje insulinooporność i błędne koło pogarszającego się stanu zdrowia.

Rozwiązując problemy związane z „Czterema E” — nadmiarem LA, estrogenami (ksenoestrogenami znajdującymi się w przedmiotach codziennego użytku np. plastiku), polami elektromagnetycznymi i endotoksynami — przywracasz energię komórkową i rozpoczynasz drogę do optymalnego zdrowia.

Ponadto zadbaj o odpowiednią jakość snu i skuteczne radzenie sobie ze stresem, ponieważ oba te czynniki mają istotny wpływ na zdrowie układu sercowo-naczyniowego.  Regularna ekspozycja na słońce to kolejny podstawowy aspekt zdrowia, ale należy unikać intensywnej ekspozycji na promienie słoneczne, dopóki nie przestaniesz stosować olejów z nasion przez okres co najmniej sześciu miesięcy, ponieważ oleje te znacznie zwiększają ryzyko poparzenia słonecznego.

Równie ważne jest unikanie siedzącego trybu życia. Proste czynności, takie jak regularne spacery, znacząco poprawiają zdrowie, wspomagając nie tylko serce, ale i funkcjonowanie całego organizmu. Włączenie tych ruchów pomaga zachować elastyczność, poprawić krążenie i zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych.

Ta zintegrowana strategia nie tylko sprzyja zdrowiu serca, ale także pozwala żyć dłużej i zdrowiej bez konieczności stosowania interwencji farmaceutycznych, takich jak statyny.