📝W SKRÓCIE
CDC zaktualizowało swój harmonogram szczepień, dodając nową szczepionkę przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B dla kobiet w ciąży, co wywołało debatę na temat jej bezpieczeństwa
- Eksperci wyrazili obawy dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa szczepionek zalecanych kobietom w ciąży, podkreślając brak długoterminowych danych dotyczących bezpieczeństwa i kwestionując konieczność stosowania tych szczepionek, biorąc pod uwagę sposoby przenoszenia wirusa zapalenia wątroby typu B.
- Tradycyjnie szczepionek nie zalecano kobietom w ciąży ze względu na ryzyko dla płodu, jednak ostatnio w zaleceniach zaszły zmiany, mimo że nie ma na to istotnych dowodów gwarantujących bezpieczeństwo zarówno dla matki, jak i dziecka.
- Dodanie nowej szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B do harmonogramu szczepień spotkało się z krytyką za oparcie się na ograniczonych badaniach i danych na zwierzętach. Eksperci wzywają do przeprowadzenia dokładniejszych badań w celu potwierdzenia jej bezpieczeństwa i skuteczności
- Rosnąca liczba szczepionek zalecanych w czasie ciąży, w tym szczepionka przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wywołała obawy dotyczące nadmiernych szczepień i ich potencjalnych skutków ubocznych, podkreślając potrzebę świadomej zgody i spersonalizowanych wyborów opieki zdrowotnej w czasie ciąży
🩺Według dr. Mercoli
Wirusowe zapalenie wątroby typu B jest poważną infekcją wątroby wywołaną przez wirusa HBV. . Chociaż do zakażenia dochodzi zazwyczaj poprzez kontakt z zakażonymi płynami ustrojowymi, matki z przewlekłym zapaleniem wątroby typu B mogą również przekazać wirusa swoim dzieciom w czasie ciąży, porodu lub karmienia piersią.
Chociaż amerykańskie Amerykańskie Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) zalecają podawanie kobietom w ciąży nowej szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, kwestia bezpieczeństwa i konieczności szczepienia kobiet w ciąży tą szczepionką stała się przedmiotem debaty. Należy pamiętać, że przypadkowy kontakt, np. używanie wspólnych sztućców lub przebywanie w pobliżu osoby, która kaszle lub kicha, nie powoduje zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B.
Badanie ryzyka związanego ze szczepionką przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w ciąży
Ostatnie zmiany w zaleceniach i obawy wyrażone przez ekspertów uzasadniają bliższe przyjrzenie się ryzyku związanemu ze stosowaniem szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w czasie ciąży. Jednym z istotnych powodów do obaw jest ograniczona liczba danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania leku u kobiet w ciąży.
Jak zauważa Children's Health Defense, w 2024 r. „CDC dodało nową markę szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, Heplisav-B, do listy szczepionek, które można podawać kobietom w ciąży — po usunięciu zapisu mówiącego, że Heplisav-B nie jest zalecany w ciąży »ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania u kobiet w ciąży«”.
Jak podano w ulotce dla leku Heplisav-B, „nie przeprowadzono odpowiednich, kontrolowanych badań dotyczących stosowania leku Heplisav-B u kobiet w ciąży”. Brak wiarygodnych danych utrudnia pełną ocenę ryzyka zarówno dla matki, jak i dla rozwijającego się płodu. Twierdzenia o bezpieczeństwie często opierają się na badaniach na zwierzętach lub na niewielkich badaniach przeprowadzonych po dopuszczeniu leku do obrotu, które nie odzwierciedlają dokładnie wpływu na kobiety w ciąży.
Co więcej, jak zauważono, CDC usunęło zapis stwierdzający, że Heplisav-B nie jest zalecany w ciąży ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa. Ta zmiana, a także dodanie szczepionki Heplisav-B do listy szczepionek podawanych kobietom w ciąży, wywołały obawy wśród pracowników służby zdrowia. Niektórzy wyrazili zaskoczenie i niepokój tymi zmianami, szczególnie biorąc pod uwagę brak mocnych dowodów potwierdzających bezpieczeństwo szczepionki w tej populacji.
Wątpliwości budzi również kwestia momentu podania szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w kontekście innych zalecanych szczepień w czasie ciąży. CDC zaleca obecnie szczepienie kobiet w ciąży wieloma szczepionkami, w tym przeciwko grypie, COVID-19, Tdap (tężec, błonica, krztusiec) i wirusowi RSV.
Eksperci wyrazili obawy dotyczące kumulatywnego efektu podawania wielu szczepionek w czasie ciąży, ponieważ istnieje niewiele badań na temat łącznego wpływu tych szczepionek na zdrowie matki i płodu. Z powodu braku danych trudno jest w pełni zrozumieć ryzyko i synergistyczne działania niepożądane.
Eksperci podkreślają ryzyko związane ze szczepieniami dla kobiet w ciąży
Eksperci, którzy rozmawiali z organizacją Children's Health Defense, wyrazili poważne obawy dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności szczepionek zalecanych kobietom w ciąży. Stwierdzili, że „szczepionki zalecane kobietom w ciąży są często ryzykowne i nieskuteczne, a dane dotyczące ich bezpieczeństwa w dłuższej perspektywie są niewystarczające”.4 Pomimo tych ostrzeżeń CDC nadal aktualizuje swój harmonogram szczepień. Organizacja Children's Health Defense podała:
„Obecnie CDC zaleca wykonanie ponad 200 szczepień w ciągu całego życia. W 1983 roku CDC zalecało podawanie dzieciom zaledwie 11 dawek siedmiu szczepionek. Do 1986 r. nie było żadnych zaleceń dotyczących szczepień dla dorosłych, w tym kobiet w ciąży. Ustawa z 1986 r. pt. National Childhood Vaccine Injury Act przyznała producentom szczepionek ochronę przed odpowiedzialnością za szkody poszczepienne.
Tradycyjnie, aż do 2012 roku, kobietom w ciąży odradzano przyjmowanie większości szczepionek ze względu na obawy o szkodliwe działanie na płód. Zmiana zaleceń, która obecnie obejmuje te szczepionki, nie jest poprzedzona żadnymi istotnymi dowodami potwierdzającymi ich bezpieczeństwo zarówno dla matki, jak i dziecka.
„Rosnąca liczba zalecanych szczepień kobietom w ciąży jest niepokojąca, szczególnie ze względu na brak wystarczająco dużych badań z randomizacją, które pozwoliłyby na zidentyfikowanie problemów bezpieczeństwa, a także dlatego, że brakuje długoterminowych danych na temat bezpieczeństwa” – zauważa Children's Health Defense. Eksperci podkreślają, że bez kompleksowych badań profil bezpieczeństwa tych szczepionek pozostaje niepewny.
„Dane dotyczące bezpieczeństwa szczepionek są skąpe” – stwierdza Karl Jablonowski, starszy naukowiec w Children's Health Defense. „W ciąży jest to jeszcze rzadsze zjawisko. A w sytuacjach, gdy w trakcie ciąży podaje się wiele szczepionek, praktycznie nie mamy żadnych danych — co jest kliniczną rzeczywistością”.
Ten niedobór danych oznacza, że ryzyko nie zostało odpowiednio zbadane ani zakomunikowane, co stawia kobiety w ciąży i ich lekarzy w niepewnej sytuacji. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że CDC dodało nowe marki szczepionek, mimo że dane dotyczące ich bezpieczeństwa u kobiet w ciąży są niewystarczające.
Co więcej, sposób transmisji wirusa zapalenia wątroby typu B — głównie poprzez ryzykowne zachowania dorosłych, takie jak niezabezpieczony seks czy dożylne przyjmowanie narkotyków — różni się od innych zakażeń o szerszym zasięgu, co podważa potrzebę powszechnego szczepienia kobiet w ciąży, które nie są narażone na ryzyko.
Na początku lat 90. szczepionkę przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B włączono do kalendarza szczepień dzieci, nie przeprowadzono jednak zbyt wielu badań dotyczących jej bezpieczeństwa, mimo że na ryzyko zachorowania narażone są zazwyczaj jedynie niemowlęta urodzone przez matki chore na wirusowe zapalenie wątroby typu B. Decyzja ta wskazuje na tendencję pospiesznego zatwierdzania szczepionek bez przeprowadzenia dogłębnej analizy ich bezpieczeństwa, zwłaszcza w odniesieniu do grup wrażliwych, takich jak kobiety w ciąży i niemowlęta.
Więcej obaw dotyczących szczepionek zalecanych kobietom w ciąży
Szczepionki takie jak Tdap nie tylko narażają matkę i dziecko na działanie wielu środków farmaceutycznych, ale „bakterie wywołujące krztusiec zawarte w szczepionce Tdap prawdopodobnie nie zapewniają już ochrony, ponieważ są przestarzałe” – zauważa Children's Health Defense. Krytycy twierdzą, że może to prowadzić do nadmiernych szczepień, co jeszcze bardziej zwiększa ryzyko wystąpienia skutków ubocznych bez wyraźnych dowodów na ich korzystny wpływ.
Wyniki dotyczące szczepionki przeciw grypie również wskazują na niską skuteczność i niepokojące dane dotyczące bezpieczeństwa. Nawet zwolennicy tej szczepionki przyznają, że jej skuteczność w danym roku wynosi zaledwie od 22% do 56%. Ponadto obecność tiomersalu, środka konserwującego na bazie rtęci w wielu szczepionkach przeciwko grypie, budzi dodatkowe obawy dotyczące bezpieczeństwa.
Analiza opublikowana w czasopiśmie Vaccine wykazała również, że u kobiet, które zaszczepiono się przeciwko grypie, ryzyko samoistnego poronienia było dwukrotnie wyższe niż u tych, które nie zostały zaszczepione. To alarmujące odkrycie podkreśla konieczność przeprowadzenia bardziej rygorystycznych ocen bezpieczeństwa przed zaleceniem takich szczepionek kobietom w ciąży.
Zalecenia dotyczące szczepienia przeciwko COVID-19 u kobiet w ciąży również budzą kontrowersje. Choć w USA jest to zalecane, inne kraje nie przyjęły takiego samego stanowiska, co uwypukliło rozbieżności w ocenach bezpieczeństwa dokonywanych przez różne organy ochrony zdrowia. Doniesienia o wysokiej liczbie zdarzeń niepożądanych związnych ze szczepieniem przeciwko COVID-19, w tym poronień i przedwczesnych porodów, spowodowały zaostrzenie debaty na temat bezpieczeństwa dla kobiet w ciąży.
Wreszcie badania kliniczne szczepionek przeciwko wirusowi RSV wykazały zwiększoną częstość porodów przedwczesnych, co może sugerować, że szczepionki te niosą ze sobą znaczne ryzyko dla kobiet w ciąży. Wyniki te podważają zasadność dodawania kolejnych szczepionek do już obszernej listy szczepionek zalecanych kobietom w ciąży, zwłaszcza w obliczu braku rzetelnych danych dotyczących bezpieczeństwa.
Podejmowanie świadomych decyzji dotyczących szczepień w czasie ciąży
Badania ujawniły kwestie bezpieczeństwa związane ze szczepieniami w czasie ciąży, jednak istnieją praktyczne sposoby, które pomogą Ci podejmować świadome decyzje dotyczące swojego zdrowia. Dane pokazują, że sami producenci szczepionek przyznają, że nie wykazano ich bezpieczeństwa ani skuteczności u kobiet w ciąży.
Jeśli chodzi o szczepionkę przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, kluczowe jest zrozumienie, że przeniesienie zakażenia z matki na dziecko następuje tylko wówczas, gdy matka jest aktywnie zakażona wirusem zapalenia wątroby typu B. Dlatego też, proste badanie krwi pozwala określić, czy u kobiety w ciąży występuje zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B.
Jeśli wynik testu jest negatywny, co oznacza, że kobieta nie jest zakażona, nie ma ryzyka przeniesienia zakażenia na dziecko i w związku z tym szczepienie zapobiegające przeniesieniu zakażenia z matki na dziecko nie jest konieczne. Dzięki tym badaniom kobiety mogą podejmować świadome decyzje na podstawie indywidualnego ryzyka.
Ważne jest, aby kobiety otwarcie rozmawiały ze swoimi lekarzami na temat korzyści i ryzyk związanych z jakimkolwiek szczepieniem w czasie ciąży. Każda interwencja medyczna niesie ze sobą ryzyko i szczepionki nie są tu wyjątkiem. Choć szczepionki czasami zapewniają ochronę przed niektórymi chorobami, należy rozważyć potencjalne korzyści w stosunku do ryzyka, zwłaszcza w czasie ciąży, gdy zarówno matka, jak i dziecko są najbardziej narażone na zachorowanie.
Kobiety powinny zadać szczegółowe pytania dotyczące dostępnych danych dotyczących bezpieczeństwa, zwłaszcza w odniesieniu do ciąży, i omówić wszelkie wątpliwości, które je budzą. Wspólny proces podejmowania decyzji gwarantuje, że kobiety aktywnie uczestniczą w opiece zdrowotnej i podejmują decyzje zgodne z ich indywidualną sytuacją, stanem zdrowia i wartościami.
Ostatecznie decyzja o szczepieniu w czasie ciąży jest decyzją osobistą. Ważne jest, aby zrozumieć ryzyko i ograniczenia aktualnych badań nad bezpieczeństwem szczepionek w czasie ciąży, wdrożyć strategie wspomagające układ odpornościowy i współpracować z lekarzami w celu stworzenia spersonalizowanego planu opieki zdrowotnej dla prawidłowego przebiegu ciąży.