📝W SKRÓCIE
- Glifosat, substancja czynna wielu herbicydów, zaburza produkcję hormonów, wpływając na zdrowie układu rozrodczego zarówno mężczyzn, jak i kobiet
- Badania wykazują, że narażenie na glifosat zakłóca produkcję testosteronu u mężczyzn i powoduje zaburzenia równowagi hormonalnej u kobiet, wpływając na cykle menstruacyjne i przebieg ciąży
- Pozostałości glifosatu powszechnie występują w różnych produktach spożywczych, w tym zbożach i produktach rolnych, co stwarza ryzyko narażenia na nie poprzez dietę
- Proste działania, takie jak priorytetowe korzystanie z opcji ekologicznych, gdy jest to możliwe, i filtrowanie wody, pomagają zmniejszyć narażenie na glifosat i zminimalizować związane z nim ryzyko dla zdrowia
- Regeneratywne rolnictwo oferuje zrównoważone podejście do rolnictwa, które ogranicza konieczność stosowania chemicznych herbicydów, takich jak glifosat, promując zdrowszą glebę, ekosystemy i zdrowie ludzi
🩺Według dr. Mercoli
Żyjesz w świecie, w którym powszechny produkt używany w ogrodach i w zaopatrzeniu w żywność może mieć wpływ na Twoją możliwość posiadania dzieci. Glifosat, substancja czynna wielu popularnych środków chwastobójczych, budzi obawy dotyczące jego wpływu na płodność i zdrowie płodu, nawet przy niewielkiej ekspozycji.
Glifosat to powszechnie stosowany herbicyd - substancja chemiczna przeznaczona do niszczenia niepożądanych roślin i chwastów. Jest stosowany w rolnictwie do wielu upraw, a także w ogrodach przydomowych i kształtowaniu krajobrazu. Ze względu na szerokie zastosowanie glifosat dość powszechnie występuje w środowisku.
Jest szeroko rozpowszechniony w żywności, w powietrzu podczas oprysków, a nawet w źródłach wody. Można to porównać do kurzu w domu; może nie zawsze go widzisz, ale często tam jest. Podobnie jest z glifosatem, który jest obecny w naszym codziennym życiu, choć niekoniecznie zdajemy sobie z tego sprawę.
Na działanie glifosatu można się narazić na kilka sposobów. Jedną z najczęstszych dróg zakażenia jest spożycie żywności, gdyż śladowe ilości herbicydów pozostają na uprawach traktowanych tym herbicydem. Innym źródłem narażenia jest wdychanie, zwłaszcza w przypadku osób, które same stosują produkty zawierające glifosat lub mieszkają w pobliżu miejsc, w których jest on rozpylany. Inną drogą narażenia jest zanieczyszczenie źródeł wody.
Choć wysoki poziom narażenia na działanie jakiejkolwiek substancji chemicznej jest na ogół powodem do obaw, naukowcy badają również skutki długotrwałego narażenia na niewielkie ilości glifosatu. W przypadku tego rodzaju narażenia, w wyniku którego mamy do czynienia z małymi ilościami substancji chemicznej przez dłuższy czas, dochodzi do jej kumulacji w organizmie. Nawet niewielkie nagromadzenie tego pierwiastka może z czasem mieć negatywne konsekwencje dla zdrowia.
Badania naukowe łączące glifosat z zagrożeniami dla zdrowia reprodukcyjnego
Hormony to chemiczne przekaźniki, które odgrywają rolę w wielu funkcjach organizmu, w tym w rozmnażaniu. Zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, do zachowania płodności niezbędna jest delikatna równowaga hormonalna. Hormony te kontrolują wszystko, od rozwoju komórek jajowych i plemników po regulację cyklu menstruacyjnego i ciążę. Jakiekolwiek zaburzenie równowagi hormonalnej prowadzi do trudności z zajściem w ciążę.
Najnowsze badania wykazały, w jaki sposób glifosat zaburza delikatną równowagę hormonalną, zwłaszcza u mężczyzn. Badania opublikowane w czasopiśmie Science of the Total Environment wykazały, że glifosat wpływa na produkcję testosteronu, kluczowego męskiego hormonu, w wyspecjalizowanych komórkach zwanych komórkami Leydiga.
Badania te wskazują, że glifosat zaburza normalne funkcjonowanie tych komórek, wpływając na ich zdolność do produkcji testosteronu. Wyobraź sobie fabrykę produkującą pewien produkt; jeśli część maszyn ulegnie awarii, produkcja tego produktu ulegnie zakłóceniu. Podobnie glifosat zakłóca „mechanizm” komórek Leydiga, wpływając na produkcję testosteronu.
Dokładniej rzecz ujmując, wykazano, że glifosat hamuje ekspresję StAR poprzez NR1D1 i powoduje zależną od autofagii ferroptozę.
Oznacza to, że glifosat zakłóca złożony proces produkcji testosteronu na dwa główne sposoby: po pierwsze, zakłóca transport cholesterolu (budulca testosteronu) do układu komórkowego, w którym wytwarzany jest testosteron, poprzez zmniejszenie aktywności białka o nazwie StAR (można go porównać do ciężarówki dostawczej przywożącej surowce).
Za zaburzenie to odpowiada inne białko o nazwie NR1D1, które wydaje się być aktywowane przez glifosat, co w istocie oznacza, że „ciężarówka dostawcza” przestaje działać. Po drugie, glifosat wywołuje rodzaj zaprogramowanej śmierci komórki, zwanej ferroptozą zależną od autofagii.
Jest to złożony proces, w którym komórka zaczyna rozkładać własne składniki (autofagia), a dodatkowo następują uszkodzenia błon komórkowych wywołane przez żelazo (ferroptoza), co ostatecznie prowadzi do zniszczenia samych komórek Leydiga. Glifosat nie tylko blokuje linię produkcyjną testosteronu, ale także uszkadza i zabija komórki odpowiedzialne za jego produkcję.
Dalekosiężne skutki glifosatu dla zdrowia reprodukcyjnego w szerszym zakresie
Badania wskazują, że oprócz wpływu na produkcję testosteronu u mężczyzn, narażenie na glifosat ma szerszy zakres oddziaływań na zdrowie reprodukcyjne, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. W przeglądzie opublikowanym w czasopiśmie ACS Pharmacology & Translational Science przeanalizowano różne badania i przypadki kliniczne, podkreślając powiązania między glifosatem a szeregiem problemów zdrowotnych, w tym zaburzeniami rozrodczymi i rozwojowymi.
Z przeglądu wynika, że wpływ glifosatu na układ rozrodczy jest poważniejszy, niż początkowo sądzono, i obejmuje nie tylko męską płodność, ale także żeńskie funkcje rozrodcze i rozwój płodu w czasie ciąży. W przeglądzie zbadano, w jaki sposób glifosat i herbicydy na bazie glifosatu (GBH) działają jako substancje zaburzające gospodarkę hormonalną, co oznacza, że zakłócają funkcjonowanie układu hormonalnego organizmu.
Narażenie zawodowe na GBH wiąże się z zaburzeniami osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA), złożonego układu regulującego produkcję hormonów i reakcję na stres. Zaburzenia te wpływają na steroidogenezę, czyli proces wytwarzania hormonów steroidowych, takich jak testosteron i estrogen, a ostatecznie oddziałują na funkcjonowanie narządów rozrodczych i ogólną płodność.
Podczas gdy niektóre organy regulacyjne bagatelizują bezpośrednią interakcję glifosatu z układem estrogenowym, androgenowym i tarczycowym, liczne badania wskazują na jego destrukcyjne działanie na te układy hormonalne. W przeglądzie zwrócono również uwagę na fakt, że herbicydy na bazie glifosatu to nie tylko glifosat, ale mieszanina substancji.
W mieszankach tych znajdują się metabolity glifosatu, takie jak kwas (aminometylo)fosfonowy (AMPA), a także inne składniki, np. polioksyetylenoamina (POEA), a nawet śladowe ilości metali ciężkich. Te dodatkowe składniki mają własne toksyczne działanie, zwiększając szkody wyrządzone przez sam glifosat.
W przeglądzie podkreślono trudności w ocenie pełnego wpływu tych herbicydów ze względu na zróżnicowany skład różnych formulacji komercyjnych i brak pełnego ujawnienia składników ze względu na tajemnicę handlową.
Kiedy substancje takie jak glifosat zaburzają równowagę hormonalną, wywołuje to szereg negatywnych skutków dla zdrowia reprodukcyjnego. U mężczyzn, zaburzenia poziomu testosteronu mogą prowadzić do zmniejszenia liczby plemników, ograniczenia ich ruchliwości (zdolności plemników do poruszania się) oraz innych problemów, które bezpośrednio wpływają na płodność.
U kobiet zmiany hormonalne zaburzają cykl menstruacyjny, co utrudnia zajście w ciążę, a także zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań w czasie ciąży, takich jak poronienie lub przedwczesny poród.
W przeglądzie wspomniano również, że glifosat powoduje zmiany w macicy i jajnikach oraz wpływa na rozwój gruczołów sutkowych zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Wyniki te podkreślają złożoność oddziaływania glifosatu na zdrowie reprodukcyjne, wykraczającą poza wpływ na poziom testosteronu u mężczyzn.
Kroki mające na celu ochronę płodności przed glifosatem
Aż 81,2% populacji USA w wieku 6 lat i starszych ma wykrywalne stężenie glifosatu w moczu. Dlatego też należy zachować ostrożność, aby nie narazić się na działanie glifosatu, zwłaszcza jeśli w grę wchodzą kwestie tak ważne jak płodność i zdrowie reprodukcyjne.
Oprócz zaburzeń płodności, glifosat wiąże się również z wieloma innymi problemami zdrowotnymi. Na przykład, narażenie na glifosat wiąże się ze zwiększonym stanem zapalnym układu nerwowego i patologią przypominającą chorobę Alzheimera u myszy, co sugeruje szkodliwy wpływ na zdrowie mózgu. Glifosat jest również główną przyczyną przewlekłej choroby nerek.
Znaczna bioakumulacja glifosatu została udokumentowana w nerkach - narządzie o znanej podatności na glifosat. Ponadto stwierdzono, że toksyczny wpływ glifosatu na nerki wiąże się z zaburzeniami ekspresji genów związanych z włóknieniem, martwicą i dysfunkcją błony mitochondriów. Glifosat zaburza również florę jelitową i zwiększa przepuszczalność jelit.
Jednym ze sposobów ograniczenia narażenia na glifosat jest zmiana diety. Pozostałości glifosatu można znaleźć w wielu produktach spożywczych, w tym w uprawach modyfikowanych genetycznie (GMO) i zbożach niemodyfikowanych genetycznie, takich jak owies, ponieważ glifosat jest stosowany jako środek osuszający w celu przyspieszenia zbiorów zbóż i roślin strączkowych niemodyfikowanych genetycznie.
W rezultacie popularne wśród dzieci produkty spożywcze, takie jak płatki śniadaniowe i owsianka, należą do najbardziej zanieczyszczonych glifosatem produktów na rynku, co może przyczyniać się do wzrostu narażenia tej wrażliwej grupy osób. Możesz przyczynić się do wprowadzenia zmian, kontaktując się z firmami produkującymi żywność, którą kupujesz. Daj im znać, że preferujesz żywność bez pozostałości glifosatu i że jesteś gotowy zmienić markę, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Wybierając żywność ekologiczną, czyli taką, która jest uprawiana bez użycia syntetycznych herbicydów, takich jak glifosat, można zminimalizować narażenie na substancje chemiczne poprzez żywność. Dokładne mycie owoców i warzyw, zwłaszcza tych, które nie są ekologiczne, pomaga pozbyć się pozostałości pestycydów. Ważne jest również, aby filtrować wodę pitną przy użyciu systemu posiadającego certyfikat potwierdzający usuwanie glifosatu, minimalizując przy tym narażenie środowiska na tę substancję.
Unikaj stosowania produktów zawierających glifosat w ogrodzie i wokół domu oraz zachęcaj innych do tego samego.
Korzystanie z rozwiązań natury dla zdrowej żywności i ludzi
Poleganie na chemicznych herbicydach, takich jak glifosat, rodzi ważne pytania o długoterminowy wpływ na zdrowie naszego środowiska i nas samych. Coraz liczniejszy jest ruch opowiadający się za przejściem na bardziej zrównoważone i przyjazne środowisku naturalnemu praktyki rolnicze. Zmiana ta koncentruje się na współpracy z naturą, a nie przeciwko niej, w celu stworzenia zdrowszego i bardziej zrównoważonego systemu żywnościowego. To podejście, często nazywane rolnictwem regeneratywnym, stanowi obiecyjący kierunek.
Rolnictwo regeneratywne kładzie nacisk na praktyki, które przywracają zdrowie gleby, zwiększają bioróżnorodność i usprawniają zarządzanie wodą.
Praktyki te obejmują techniki takie jak uprawy okrywowe (sadzenie roślin w celu ochrony i wzbogacenia gleby), rolnictwo bezorkowe (unikanie orki w celu zachowania struktury gleby), płodozmian (sadzenie różnych roślin w odpowiedniej kolejności w celu poprawy żyzności gleby i ograniczenia populacji szkodników) oraz integracja zwierząt gospodarskich z systemami rolniczymi (wykorzystywanie zwierząt wypasanych do naturalnego nawożenia i zarządzania ziemią).
Metody te nie tylko zmniejszają potrzebę stosowania syntetycznych herbicydów, takich jak glifosat, ale także oferują szereg innych korzyści. Koncentrując się na zdrowiu gleby, rolnictwo regeneratywne tworzy bardziej odporny i produktywny system rolniczy. Zdrowa gleba działa jak gąbka, skuteczniej zatrzymuje wodę i zmniejsza ryzyko erozji. Wiąże również dwutlenek węgla z atmosfery.
Ponadto zróżnicowane ekosystemy w obrębie gospodarstw regeneracyjnych stanowią środowisko sprzyjające rozwojowi pożytecznych owadów i innych organizmów, które naturalnie kontrolują szkodniki, co jeszcze bardziej ogranicza potrzebę stosowania środków chemicznych. Przejście na rolnictwo regeneratywne wymaga zmiany sposobu myślenia i wsparcia dla rolników chcących wdrażać te praktyki. Konsumenci odgrywają rolę w tej transformacji, decydując się na wsparcie gospodarstw rolnych i przedsiębiorstw, które priorytetowo traktują rolnictwo regeneratywne.
Kupując produkty z tych źródeł, tworzysz popyt rynkowy na żywność produkowaną w sposób zrównoważony, co zachęca większą liczbę rolników do stosowania tych przyjaznych dla środowiska i zdrowia metod. Zmiana ta nie tylko pozwala ograniczyć naszą zależność od szkodliwych substancji chemicznych, takich jak glifosat, ale także stworzyć bardziej zrównoważony i zdrowszy system żywnościowy dla przyszłych pokoleń.
🔍Źródła i odniesienia
- Science of the Total Environment March 1, 2024, Volume 914, 169927
- Science of the Total Environment September 1, 2021, Volume 785, 147323
- ACS Pharmacology & Translational Science April 8, 2024, Volume 7, Issue 5
- Environment International, December 2022, Volume 170, 107620
- Journal of Neuroinflammation December 4, 2024, 21, Article number: 316
- Environmental Pollution January 2020, Volume 256, 113334