📝 W SKRÓCIE:
- Kwercetyna, flawonoid występujący w wielu owocach i warzywach, wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne, które pomagają neutralizować szkodliwe wolne rodniki w organizmie, zmniejszając uszkodzenia komórek i stres oksydacyjny
- Badania wskazują, że kwercetyna ma szerokie działanie przeciwwirusowe, wykazując zdolność do hamowania replikacji i zakaźności różnych wirusów, w tym HIV, wirusa zapalenia wątroby typu B i wirusa opryszczki pospolitej
- Badania ujawniają zdolność kwercetyny do obniżania ciśnienia krwi i zmniejszania ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego; w jednym eksperymencie zaobserwowano znaczącą redukcję ciśnienia skurczowego, rozkurczowego i średniego ciśnienia u szczurów z nadciśnieniem tętniczym
- Kwercetyna wykazuje właściwości przeciwnowotworowe poprzez hamowanie proliferacji komórek i indukowanie apoptozy w różnych typach komórek nowotworowych, co sugeruje jej zastosowanie jako uzupełniającego podejścia w leczeniu nowotworów
- Dowody wskazują na rolę kwercetyny w poprawie wrażliwości na insulinę i metabolizmu glukozy, co wskazuje na jej potencjał w leczeniu i zapobieganiu cukrzycy
🩺Według dr. Mercoli
Kwercetyna, silny flawonoid występujący w wielu owocach i warzywach, zyskuje coraz większą popularność dzięki swoim imponującym właściwościom farmakologicznym. Ten flawonoid, występujący naturalnie w takich produktach spożywczych, jak kapary, jabłka, jagody, a nawet herbata, działa jako silny przeciwutleniacz, który pomaga hamować reaktywne formy tlenu (ROS), odgrywając w ten sposób kluczową rolę w neutralizowaniu stresu oksydacyjnego, zapobieganiu uszkodzeniom komórek i utrzymywaniu ogólnego stanu zdrowia.
Jednak kwercetyna ma więcej właściwości niż tylko antyoksydacyjne — badania wykazały, że wykazuje również znaczące właściwości przeciwwirusowe, obniżające ciśnienie krwi i przeciwnowotworowe. Te korzyści zdrowotne ilustrują, dlaczego kwercetyna jest uważana za niezwykły związek w nowoczesnej medycynie. Biorąc pod uwagę szerokie spektrum korzyści potwierdzonych badaniami naukowymi, kwercetyna może okazać się niezbędnym sojusznikiem w poprawie ogólnego stanu zdrowia.
Kwercetyna wykazuje znaczące właściwości antyoksydacyjne
Kwercetyna wykazuje niezwykłe właściwości antyoksydacyjne, które mają kluczowe znaczenie dla neutralizacji stresu oksydacyjnego i zapobiegania uszkodzeniom komórek. Posiada pięć funkcjonalnych grup hydroksylowych, które działają jako potencjalni donorzy elektronów, umożliwiając neutralizację różnych reaktywnych form tlenu (ROS). W ten sposób kwercetyna pomaga zachować zdrowie komórek i zmniejsza ogólny stres oksydacyjny w organizmie. W badaniu opublikowanym w czasopiśmie <i>Molecules naukowcy wyjaśnili:
Stres oksydacyjny może uszkadzać DNA mitochondrialne, denaturować białka wewnątrzkomórkowe, powodować peroksydację lipidów i wywoływać stany zapalne. Ze względu na obecność grupy hydroksylowej fenolowej i podwójnego wiązania kwercetyna wykazuje potencjalne działanie antyoksydacyjne.
Mechanizm antyoksydacyjny jest tak istotny, ponieważ stres oksydacyjny odgrywa znaczącą rolę w rozwoju wielu chorób przewlekłych. Kiedy poziom ROS przekroczy zdolność organizmu do ich neutralizacji, powodują one uszkodzenia komórek i tkanek, przyspieszając starzenie się i przyczyniając się do rozwoju różnych chorób.
Neutralizując ROS, kwercetyna działa jako środek ochronny, wzmacniając mechanizmy obronne organizmu przed chorobami wywołanymi stresem oksydacyjnym, w tym chorobami serca, cukrzycą i nowotworami.
„Jednym z problemów zdrowotnych, z którym wiąże się stres oksydacyjny, jest otyłość. Otyłość jest jednym z największych problemów zdrowotnych na świecie. Powoduje ona zwiększenie ilości komórek tłuszczowych. „Charakteryzuje się ona nadprodukcją reaktywnego stresu tlenowego” – zauważyli badacze.
Kwercetyna wykazuje również niezwykłe właściwości przeciwwirusowe
Przeciwwirusowe właściwości kwercetyny dodają kolejny poziom do jej profilu farmakologicznego. Badania wykazały, że kwercetyna jest skuteczna w walce z wieloma wirusami, m.in. z wirusem niedoboru odporności ludzkiej (HIV), wirusem zapalenia wątroby typu B i wirusem opryszczki pospolitej.
Osiąga się to poprzez zakłócanie mechanizmów replikacji wirusa i hamowanie enzymów kluczowych dla cyklu życiowego wirusa, uniemożliwiając wirusowi namnażanie się i rozprzestrzenianie. Ponadto wzmacnia odpowiedź immunologiczną organizmu, utrudniając wirusowi zagnieżdżenie się w organizmie. Dzięki podwójnemu działaniu kwercetyna jest obiecującym naturalnym kandydatem na terapię przeciwwirusową, oferując alternatywę lub uzupełnienie tradycyjnych leków przeciwwirusowych.
Wykazano, że hamuje uwalnianie cytokin zapalnych, co może pomóc złagodzić objawy związane z infekcją i zapobiec wystąpieniu nadmiernych reakcji zapalnych. Jej właściwości antyoksydacyjne pomagają również zapobiegać uszkodzeniom tkanek wywołanych przez wychwytywanie wolnych rodników, wspomagając tym samym proces leczenia infekcji wirusowych.
Jak wynika z badań, w szczytowym okresie pandemii COVID-19 kwercetyna była również rozważana jako terapia wspomagająca we wczesnym ambulatoryjnym leczeniu łagodnej postaci zakażenia SARS-CoV-2. W badaniu przeprowadzonym na 152 pacjentach ambulatoryjnych chorych na COVID-19, którym podawano 1000 miligramów kwercetyny dziennie przez miesiąc, naukowcy odnotowali pozytywne rezultaty, stwierdzając:
„Wyniki wykazały zmniejszenie częstotliwości i długości hospitalizacji, konieczności stosowania nieinwazyjnej terapii tlenowej, liczby pacjentów trafiających na oddziały intensywnej terapii oraz liczby zgonów. Wyniki potwierdziły również bardzo wysoki profil bezpieczeństwa kwercetyny i zasugerowały jej potencjalne właściwości przeciwzmęczeniowe i pobudzające apetyt.
Przeciwwirusowe właściwości kwercetyny są szczególnie cenne w regionach, w których występuje duża częstość występowania tych wirusów, stanowiąc naturalne i ekonomiczne rozwiązanie uzupełniające tradycyjne metody leczenia. Ponadto włączenie tego flawonoidu do strategii profilaktycznych może pomóc społecznościom skuteczniej radzić sobie z epidemiami wirusowymi.
Aby zmaksymalizować korzyści kwercetyny w walce z wirusami, najlepiej przyjmować ją z cynkiem i witaminą C. Kwercetyna działa jak jonofor cynku, co oznacza, że transportuje cynk przez błonę komórkową do wnętrza komórek. To właśnie zapobiega replikacji wirusów, dlatego jest niezwykle przydatny w sezonie przeziębień i grypy.
Tymczasem witamina C zwiększa poziom kwercetyny w osoczu. Jak zauważono w artykule przeglądowym opublikowanym w czasopiśmie <i>Frontiers in Immunology:
„Istnieją dowody na to, że jednoczesne podawanie witaminy C i kwercetyny wywiera synergistyczne działanie przeciwwirusowe ze względu na nakładające się właściwości przeciwwirusowe i immunomodulacyjne oraz zdolność askorbinianu do przetwarzania kwercetyny, co zwiększa jej skuteczność”.
Ten flawonoid odgrywa również rolę w zdrowiu układu sercowo-naczyniowego
Kwercetyna korzystnie wpływa na zdrowie układu sercowo-naczyniowego. Badania wykazały, że może ona obniżać ciśnienie krwi i zwalczać choroby układu sercowo-naczyniowego. Ten flawonoid obniża zarówno skurczowe, jak i rozkurczowe ciśnienie krwi, głównie ze względu na swoją zdolność do rozszerzania naczyń krwionośnych i działanie antyoksydacyjne, które zmniejsza stres oksydacyjny w układzie sercowo-naczyniowym.
W przeglądzie opublikowanym w czasopiśmie <i>Molecules podkreślono również kilka mechanizmów molekularnych stojących za kardioprotekcyjnym działaniem kwercetyny. Zdaniem naukowców:
„Jedna z teorii głosi, że kwercetyna powoduje aktywację śródbłonkowej syntazy tlenku azotu (eNOS), w wyniku czego powstaje tlenek azotu (NO), substancja rozszerzająca naczynia krwionośne i obniżająca ciśnienie krwi. Według licznych badań kwercetyna zwiększa aktywność eNOS i wytwarzanie NO.
Innym mechanizmem, poprzez który kwercetyna może wywierać działanie przeciwnadciśnieniowe, jest hamowanie enzymu konwertującego angiotensynę (ACE). Angiotensyna II, silny środek obkurczający naczynia krwionośne, który podnosi ciśnienie krwi; jest wytwarzana przez enzym ACE. Kwercetyna, jak wykazano, hamuje aktywność ACE, obniżając ciśnienie krwi.
Ponadto kwercetyna hamuje kinazę białkową C (PKC), białko biorące udział w skurczu naczyń. Prowadzi to do rozszerzenia naczyń krwionośnych, co powoduje obniżenie ciśnienia krwi. Kwercetyna, redukując stres oksydacyjny w układzie sercowo-naczyniowym, pomaga utrzymać prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych i zmniejsza ogólne ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, co czyni ją ważnym związkiem wspomagającym zdrowie serca.
W przeglądzie <i>Molecules omówiono również badanie opublikowane w <i>British Journal of Nutrition. W badaniu wzięło udział 30 dorosłych osób z nadwagą i otyłością, ze stanem przednadciśnieniowym i nadciśnieniem tętniczym pierwszego stopnia, którym podawano 730 miligramów kwercetyny dziennie przez ponad 12 tygodni. Wyniki okazały się godne uwagi — zaobserwowano znaczące obniżenie zarówno ciśnienia skurczowego, jak i rozkurczowego, co dało nadzieję na naturalną interwencję pozwalającą kontrolować nadciśnienie.
Kwercetyna pomaga w leczeniu cukrzycy
Istnieją również dowody wskazujące na to, że kwercetyna ma znaczące korzyści w walce z cukrzycą, ze względu na swoje działanie przeciwhiperglikemiczne. W tym procesie istotną rolę odgrywa kilka mechanizmów działania, a w szczególności:
- Zwiększona wrażliwość na insulinę
- Promocja syntezy glikogenu
- Poprawa insulinooporności
Kwercetyna stymuluje produkcję komórek β trzustki, które odpowiadają za wytwarzanie insuliny. Poprzez zwiększenie wydzielania insuliny pomaga skuteczniej regulować poziom cukru we krwi.
Kwercetyna wpływa również na kilka ścieżek sygnałowych zaangażowanych w wychwyt glukozy, dzięki czemu komórki stają się bardziej wrażliwe na insulinę. Oznacza to, że pomaga ustabilizować poziom glukozy we krwi, co pomaga zapobiegać powikłaniom cukrzycy. Według autorów badania z przeglądu z 2023 r. opublikowanego w czasopiśmie <i>Molecules:
„Kwercetyna może być obiecującym kandydatem, który działa na wiele celów cukrzycy i może regulować wiele ścieżek.
Co więcej, wykazano, że kryształy składające się z kwercetyny i środków przeciwcukrzycowych, takich jak metformina i inhibitory DPP-IV, leczą cukrzycę (DM) poprzez obniżanie poziomu glukozy we krwi i poprawę tolerancji glukozy.
Kwercetyna ma właściwości przeciwnowotworowe
Zdolność kwercetyny do zwalczania nowotworów to kolejny obszar zainteresowania. Ten flawonoid oddziałuje z różnymi szlakami sygnałowymi, hamując proliferację komórek i indukując apoptozę (programowaną śmierć komórki) w komórkach nowotworowych. Działa poprzez zatrzymanie cyklu komórkowego, co zapobiega namnażaniu się komórek nowotworowych.
„Eksperymenty in vitro wykazały, że kwercetyna wykazuje działanie przeciwnowotworowe w przypadku raka prostaty, wątroby, piersi, trzustki i czerniaka. Przeciwnowotworowe działanie kwercetyny na raka wątrobowokomórkowego badano nie tylko<i> in vitro, ale także <i>in vivo.
Chociaż dokładny mechanizm działania kwercetyny pozostaje niejasny, jej działanie przeciwnowotworowe może wynikać z regulacji niektórych aktywności enzymatycznych lub też modulacji stresu oksydacyjnego i niektórych szlaków komórkowych – twierdzą autorzy badania.
To działanie przeciwnowotworowe jest szczególnie cenne, gdyż stanowi mniej agresywną alternatywę dla tradycyjnych metod leczenia nowotworów, takich jak chemioterapia, która często wiąże się z ogromnymi kosztami opieki zdrowotnej i poważnymi skutkami ubocznymi. Oddziałując konkretnie na komórki nowotworowe, kwercetyna pomaga ograniczyć konieczność stosowania bardziej inwazyjnych metod leczenia i poprawić ogólną jakość życia pacjentów chorych na nowotwór.
Ponieważ badania naukowe wciąż odkrywają silne właściwości kwercetyny, włączenie tego silnego flawonoidu do swojej diety może być mądrym wyborem, jeśli zależy Ci na ogólnej poprawie stanu zdrowia. Dobra wiadomość jest taka, że spożywanie produktów bogatych w kwercetynę pozwoli Ci czerpać korzyści zdrowotne z licznych właściwości tego flawonoidu.
Najlepsze źródła kwercetyny w diecie
Kwercetyna występuje w wielu produktach spożywczych, m.in. w owocach cytrusowych, zielonych warzywach liściastych, brokułach, jabłkach, cebuli, zielonej herbacie, czerwonych winogronach, ciemnych wiśniach i jagodach, takich jak borówki i żurawiny. Najwyższe poziomy tego pierwiastka znajdziemy w jabłkach (szczególnie w skórkach), cebuli, brokułach, wiśniach, jagodach i zielonej herbacie.
Szczególnie skoncentrowanym źródłem są łupiny cebuli. Zawierają 77 razy więcej kwercetyny niż miąższ. Choć łupiny cebuli są niesmaczne, warto rozważyć wypicie bulionu zrobionego z łupin cebuli, aby uzyskać silniejsze efekty lecznicze. Kwercetyna występuje również w produktach leczniczych, takich jak miłorząb japoński (Ginkgo biloba), dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) i czarny bez (Sambucus canadensis).
Jeśli stosujesz kwercetynę w postaci suplementu, rozważ zażywanie jej wieczorem (wraz z cynkiem), przed pójściem spać, jeśli nie jadłeś nic przez co najmniej trzy do czterech godzin. Jeśli masz elastyczność metaboliczną, wejdziesz w stan ketozy odżywczej podczas snu.
Inną zaletą przyjmowania kwercetyny wieczorem jest wykorzystanie jej senolitycznego działania w celu usunięcia starzejących się komórek. Możesz jeszcze bardziej zoptymalizować senolityczne właściwości kwercetyny, przyjmując ją w okresie postu.
🔍Źródła i odniesienia
- Molecules 2023, 28(24), 8141
- Molecules 2024, 29(5), 1000
- Journal of Natural Health Product Research July-December 2021; 3(2) Rationale for Quercetin as a Potential Supplement to Increase Resistance to COVID
- Int J Gen Med. 2021 Jun 8:14:2359-2366
- Front. Immunol. June 19, 2020
- British Journal of Nutrition January 20, 2016
- Cureus. September 2021; 13(9): e18172
- Journal of Cleaner Production, September 2019; 10(231): 1192-1199