W SKRÓCIE

  • Brak miesiączki to termin medyczny oznaczający brak krwawienia miesiączkowego. Sam brak miesiączki nie jest chorobą, ale może być oznaką podstawowego problemu zdrowotnego.
  • Brak miesiączki może zostać zdiagnozowany, jeśli nie wystąpiła miesiączka przez trzy kolejne miesiące (sześć miesięcy w przypadku kobiet, które wcześniej miały nieregularne cykle) lub jeśli pierwsza miesiączka nie wystąpiła u młodych kobiet w wieku 15 lat lub starszych.
  • Konkretne składniki odżywcze, schematy przyjmowania pokarmów i ogólne odżywianie mogą wpływać na równowagę hormonalną lub ją zaburzać. Zdrowa pełnowartościowa dieta pomaga w synchronizacji hormonów. Ponieważ nawyki związane ze stylem życia mają duży wpływ na produkcję hormonów w organizmie, dokonywanie zdrowszych wyborów stylu życia może również znacznie przyczynić się do uregulowania miesiączki.
  • Jedną z najczęstszych metod leczenia braku miesiączki jest hormonalna terapia zastępcza. Chociaż może się to wydawać świetną strategią, stosowanie syntetycznego estrogenu, a nawet naturalnego estrogenu pochodzenia zwierzęcego, w rzeczywistości wiąże się z licznymi długotrwałymi skutkami ubocznymi.

Według dr. Mercoli

Miesiączka to część normalnego cyklu menstruacyjnego kobiety, w którym organizm przygotowuje się do ewentualnej ciąży poprzez zrzucanie wyściółki macicy. Większość kobiet ma miesiączkę mniej więcej co 28 dni, chociaż nadal uważa się ją za „regularną”, jeśli miesiączka pojawia się co 21 do 40 dni.

Jeśli nie miesiączkujesz, mimo że jesteś w okresie dojrzewania, nie przeszłaś menopauzy i wykluczyłaś ciążę, to prawdopodobnie doświadczasz zaburzenia miesiączkowania nazywanego brakiem miesiączki. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, jak możesz pomóc rozwiązać ten stan poprzez zmiany w diecie i stylu życia.

Co to jest brak miesiączki?

Brak miesiączki to termin medyczny określający brak krwawienia miesiączkowego w okresie rozrodczym między okresem dojrzewania a menopauzą. Sam brak miesiączki nie jest chorobą, ale może być oznaką podstawowego problemu zdrowotnego. Dzieli się na dwa typy: podstawowy i wtórny.

Pierwotny brak miesiączki występuje wtedy, gdy dziewczynka nie miała pierwszej miesiączki w wieku 15 lat, podczas gdy wtórny brak miesiączki występuje, gdy kobieta, która wcześniej miała regularne cykle miesiączkowe, nie miała miesiączki przez trzy miesiące lub dłużej. U kobiet z nieregularnymi cyklami miesiączkowymi wtórny brak miesiączki diagnozuje się jeśli brak miesiączki trwa co najmniej sześć miesięcy.  Oprócz braku miesiączki, do innych objawów tego zaburzenia należą:

Wypadanie włosów

Zaburzenia widzenia

Bóle głowy

Ból miednicy

Trądzik

Wypływ mleka z sutków

Nadmierny wzrost włosów na twarzy

Brak rozwoju piersi (w pierwotnym braku miesiączki)

Kiedy należy udać się do lekarza?

Jeśli miesiączka nie pojawia się przez trzy kolejne miesiące (lub sześć miesięcy w przypadku kobiet, które wcześniej miały nieregularne cykle) lub jeśli nie miałaś pierwszej miesiączki w wieku 15 lat lub starszym, skonsultuj się z lekarzem. Diagnoza zazwyczaj obejmuje badanie miednicy, piersi lub narządów płciowych, a także różne badania krwi w celu określenia podstawowych problemów zdrowotnych, w tym między innymi badania funkcji tarczycy, poziomu prolaktyny i funkcji jajników.

Co powoduje brak miesiączki?

Pierwotny brak miesiączki może być spowodowany warunkami genetycznymi, problemami z narządami rozrodczymi, problemami z ośrodkowym układem nerwowym lub przysadką mózgową. Tymczasem wtórny brak miesiączki może być spowodowany niektórymi lekami i środkami antykoncepcyjnymi, problemami z rozwojem narządów rodnych, stresem i złym stylem życia, które skutkują brakiem równowagi hormonalnej, szczególnie niskim poziomem estrogenów.

Kobiety mogą doświadczyć zaburzeń miesiączkowania po zastosowaniu restrykcyjnych diet i nadmiernych ćwiczeń w ramach trendu odchudzania obserwowanego w mediach społecznościowych. Stwierdzono również, że osoby z niskim poziomem odżywienia i nadmiernie niską masą ciała z powodu zaburzeń odżywiania, takich jak anoreksja lub bulimia, mają niski poziom estrogenów, co powoduje wtórny brak miesiączki.

Co więcej, kobiety profesjonalnie zajmujące się sportem są bardziej narażone na te zaburzenia, ponieważ aktywności, które podejmują, skutkują niską zawartością tkanki tłuszczowej, stresem i wysokim wydatkiem energetycznym - wszystkie są czynnikami ryzyka zaburzeń cyklu miesiączkowego. Brak miesiączki spowodowany znaczną utratą masy ciała, intensywnym wysiłkiem fizycznym lub stresem jest również nazywany czynnościowym podwzgórzowym brakiem miesiączki (FHA) — stanowi 30% wszystkich wtórnych przypadków braku miesiączki.

Nierozwiązany brak miesiączki może na dłuższą metę zwiększyć ryzyko problemów sercowo-naczyniowych, zaburzeń kości i problemów z płodnością. Na szczęście brak miesiączki może być odwracalny, gdy zajmiemy się jego podstawową przyczyną. W przypadku FHA pomocne może być przyjęcie nawyków zdrowego stylu życia i zbilansowana dieta składająca się z pełnowartościowej, ekologicznej żywności, co szczegółowo omówię poniżej.

8 pokarmów równoważących poziom hormonów wspierających regularne miesiączkowanie

Konkretne składniki odżywcze, schematy przyjmowania pokarmów i odżywiania mogą wpływać na równowagę hormonalną lub ją zaburzać. Zdrowa dieta pomaga w synchronizacji hormonów. Oto kilka produktów równoważących poziom hormonów. Warto je dodać do swojej diety, aby wesprzeć produkcję hormonów regulujących cykl miesiączkowy:

1. Zdrowe kwasy tłuszczowe — kwasy tłuszczowe omega-3 mogą wspomagać produkcję hormonów i przeciwdziałać insulinooporności, która jest istotnym czynnikiem ryzyka zaburzeń miesiączkowania. Do najlepszych źródeł kwasów tłuszczowych omega-3 należą: dziki łosoś alaskański, sardynki, jajka od kur z wolnego wybiegu, awokado i orzechy włoskie.

Możesz również rozważyć przyjmowanie suplementów omega-3, które, jak stwierdzono, pomagają zwiększyć poziom estrogenu w połączeniu z umiarkowanymi ćwiczeniami. Pamiętaj jednak, że pozyskiwanie składników odżywczych ze zbilansowanej diety jest najlepszym rozwiązaniem.

2. Cynamon – według badań opublikowanych w Research Gynecology, spożywanie cynamonu może pomóc regulować poziom insuliny, cykl miesiączkowy i funkcje metaboliczne u kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS) – ta choroba jest jedną z możliwych przyczyn wtórnego braku miesiączki.

3. Nasiona lnu –są doskonałym źródłem lignanów - rodzaju fitoestrogenu (estrogenu roślinnego), który wywiera wpływ na układ hormonalny i może pomóc w modulowaniu poziomu estrogenu.

4. Ziarenka sezamu – również bogate w fitoestrogeny; badania wykazały, że spożywanie nasion sezamu może pomóc poprawić nie tylko poziom hormonów płciowych, ale także stan antyoksydacyjny i poziom lipidów we krwi.

5. Czosnek - wiele badań wykazało, że czosnek może pomóc poprawić poziom estrogenu we krwi. Co więcej, badanie opublikowane w Journal of Dietary Supplements wykazało, że suplementy oleju czosnkowego mogą pomóc zmniejszyć ryzyko utraty masy kostnej u kobiet z niedoborem estrogenów.

6. Pokarmy bogate w witaminę B6 — witamina B6 może pomóc w regulacji poziomu prolaktyny, której podwyższony poziom powoduje brak miesiączki. Według badania opublikowanego w The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, „poprzez zmniejszenie nadmiernego wydzielania prolaktyny, [witamina B6] może być użyteczna w długotrwałym leczeniu kobiet z hiperprolaktynemią, zespołem mlekotoku i braku miesiączki”. Do najbogatszych źródeł tej witaminy należą: wątroba wołowa, dziki łosoś, drób z wolnego wybiegu, ciemnozielone warzywa liściaste oraz owoce, takie jak banan, papaja i kantalupa.

7. Jagody i warzywa krzyżowe — Jagody, w tym truskawki, żurawina i maliny, a także warzywa krzyżowe, takie jak kalafior, brokuły, brukselka i kapusta, są dobrym źródłem fitoestrogenów, które mogą pomóc w modulowaniu aktywności estrogenowej.

8. Pokarmy bogate w probiotyki — badanie opublikowane w czasopiśmie Maturitas potwierdza związek między poziomem estrogenu a mikrobiomem jelitowym. Zdaniem naukowców dysbioza mikroflory jelitowej może powodować „redukcję krążących estrogenów”, co z kolei przyczynia się do rozwoju otyłości, zespołu metabolicznego i problemów z układem rozrodczym.

Aby utrzymać zdrowe jelita, dodaj do swojej diety źródło probiotyków, np. ekologiczny jogurt, kefir i sfermentowane (kiszone) warzywa, takie jak kiszona kapusta i kimchi.

Oprócz wiedzy o tym, co jeść, warto także zdawać sobie sprawę z pokarmów, których należy unikać, aby nie sabotować swoich hormonów. Dobrym przykładem są produkty zawierające nadmierne ilości cukru, takie jak napoje gazowane, słodzone cukrem soki owocowe, cukierki i wypieki. Spożywanie zbyt dużej ilości cukru naraża kobiety na wysoki poziom insuliny, co może prowadzić do braku równowagi testosteronu i estrogenu. Należy również unikać napojów alkoholowych, ponieważ są one powiązane z rozregulowaniem funkcji układu hormonalnego.

Zacznij dokonywać wyborów dotyczących zdrowego stylu życia

Ponieważ nawyki związane ze stylem życia mają duży wpływ na produkcję hormonów w organizmie, przyjęcie zdrowszego stylu życia może znacznie przyczynić się do uregulowania miesiączki. Wykonuj odpowiednią ilość ćwiczeń — nie za mało, ale też nie za dużo — aby utrzymać prawidłową wagę. Zadbaj również o obniżenie poziomu stresu, np. praktykując jogę lub medytację lub słuchając relaksującej muzyki.

Warto zadbać też o regularny, wysokiej jakości sen, ponieważ brak snu jest powiązany z brakiem równowagi hormonalnej. Optymalizacja poziomu witaminy D poprzez spędzanie czasu na słońcu to kolejna ważna strategia, ponieważ niedobór witaminy D może powodować obniżenie poziomu estrogenu.

Czy warto rozważyć hormonalną terapię zastępczą?

Jedną z najczęstszych metod leczenia braku miesiączki jest hormonalna terapia zastępcza, ale nie jest to strategia, którą polecam. Terapia ta polega na stosowaniu syntetycznych hormonów lub leków składających się z estrogenu i progestyny.

Chociaż może się to wydawać świetną strategią, stosowanie syntetycznego estrogenu, a nawet naturalnego estrogenu pochodzenia zwierzęcego, w rzeczywistości wiąże się z licznymi długoterminowymi skutkami ubocznymi, w tym zwiększonym ryzykiem chorób serca, raka piersi, raka endometrium i wysokiego poziomu insuliny.

Progestyna, syntetyczna forma progesteronu, również ma wiele negatywnych, długoterminowych skutków ubocznych i prawdopodobnie jest gorsza niż syntetyczne estrogeny. Te skutki uboczne są powszechnie znane nawet lekarzom rodzinnym. Tak więc więc hormonalna terapia zastępcza powinna być ostatnim sposobem leczenia braku miesiączki.

Źródła i odniesienia