W SKRÓCIE

  • Trwają starania, aby sklasyfikować otyłość jako chorobę – taką, którą należy leczyć farmakologicznie.
  • Najnowszy „cudowny” lek na otyłość — Wegovy — może powodować działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego i budzi obawy związane z zapaleniem trzustki, rakiem trzustki i powikłaniami retinopatii, w tym krwotokami i ślepotą.
  • Otyłość jest w dużej mierze związana z nadmiernym spożyciem kwasu linolowego - wielonienasyconego kwasu tłuszczowego omega-6 (PUFA).
  • Jednym ze sposobów, w jaki LA zwiększa wagę, jest stymulowanie receptorów endokannabinoidowych.
  • Nie ma magicznej pigułki na otyłość, ale drastyczne zmniejszenie spożycia LA w połączeniu z ograniczeniem jedzenia do określonego okienka czasowego doprowadzi w wielu przypadkach do utraty wagi.

Według dr. Mercoli

Epidemię otyłości napędza wiele różnych czynników - od wysoko przetworzonej żywności i kwasu linolowego w diecie po toksyny środowiskowe, które prawdopodobnie odgrywają znaczącą rolę.

Jednak w odcinku pt. „60 Minutes”, którego gospodarzem jest Lesley Stahl, widzimy nieustanne wysiłki przemysłu farmaceutycznego, aby zaklasyfikować otyłość jako chorobę – taką, którą należy leczyć farmakologicznie. Fatima Cody Stanford, lekarz zajmujący się otyłością w Mass General Hospital i profesor nadzwyczajny w Harvard Medical School, powiedziała Stahl, że otyłość jest chorobą mózgu. „Mózg mówi nam, ile jeść i ile przechowywać”.

Czy otyłość jest spowodowana przez zaburzenia funkcji mózgu?

Profesor Stanford sugeruje, że mózg przyjmuje pewien punkt równowagi w celu kontroli przyjmowania pokarmu i magazynowania energii. Może to być mechanizm przetrwania, który wyewoluował, aby pomóc ludziom zatrzymać tłuszcz w okresach ograniczonego pożywienia.

„Moim ostatnim pacjentem… była młoda kobieta, która ma 39 lat i walczy z poważną otyłością. Konsekwentnie ćwiczy pięć do sześciu razy w tygodniu. Bardzo mało je. Jej mózg broni pewnego ustalonego punktu równowagi”.

Chroniczne stresory mogą spowodować, że punkt równowagi zostanie zresetowany I przyjmie wyższe wartości. „Utrzyma nową wagę przez, powiedzmy, co najmniej trzy do sześciu miesięcy, a następnie ponownie skalibruje wartość zadaną do nowej wartości zadanej”. Profesor Stanford stwierdził również, że główną przyczyną otyłości jest genetyka.

„Oznacza to, że jeśli rodzice mieli otyłość, prawdopodobieństwo, że dziecko również będzie zmagać się z otyłością wynosi od 50% do 85%,  nawet przy optymalnej diecie, ćwiczeniach, zarządzaniu snem i radzeniu sobie ze stresem”. Wiarygodność teorii profesora Stanforda jest jednak wysoce wątpliwa, ponieważ jest ona doradcą firm opracowujących leki na otyłość, w tym firmy Novo Nordisk - producenta Wegovy.

Leki na utratę wagi

Jednym z powodów etykietowania otyłości jako choroby mózgu lub zaburzenia genetycznego jest to, że taką retoryka otwiera wrota dla leczenia farmakologicznego. Nawet Amerykańska Akademia Pediatrii — zamiast zająć się czynnikami powodującymi otyłość dziecięcą — z całego serca poparła leki odchudzające i operacje u dzieci w wieku odpowiednio powyżej 12 i 13 lat w swoich zaktualizowanych wytycznych dotyczących otyłości u dzieci.

„Nie ma dowodów na poparcie czekania lub niepotrzebnego opóźnienia wdrożenia odpowiedniego leczenia dzieci z otyłością” - wyjaśniono w wytycznych, według których uzasadnione jest wczesne i agresywne leczenie farmakologiczne i chirurgiczne.

W wywiadzie „60 Minutes” również wybrzmiało, że leczenie odwykowe jest rozwiązaniem, a jedynym problemem jest krajowy niedobór niektórych leków, który według Novo Nordisk został już rozwiązany. Brakuje również objęcia niektórych leków odchudzających ubezpieczeniem, w tym Wegovy, który jest podawany we wstrzyknięciu raz w tygodniu i kosztuje ponad 1300 USD miesięcznie. Profesor Stanford stwierdził:

„Są osoby, które mają środki i są w stanie kupić te leki, ale są też ludzie, którzy naprawdę ich potrzebują, a nie są w stanie za nie zapłacić, co tworzy jeszcze większą dysproporcję, prawda? Na ludzi, których stać i tych, którzy nie mogą sobie pozwolić na leczenie.
Zdecydowanej większości osób z otyłością po prostu nie stać na Wegovy, a większość firm ubezpieczeniowych odmawia pokrycia nawet części kosztów terapii, ponieważ jak wyjaśniono w oświadczeniu AHIP – stowarzyszenie branżowe ubezpieczeń zdrowotnych – te leki „nie mają jeszcze udowodnionej skuteczności długoterminowej, co oznacza, że nie wiadomo czy skutecznie kontrolują masę ciała w dłuższym okresie czasu; mogą powodować komplikacje oraz niekorzystny wpływ na pacjentów”.

Na przykład, Wegovy może powodować działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego, w tym nudności i wymioty oraz budzi obawy związane z zapaleniem trzustki, rakiem trzustki i powikłaniami retinopatii, w tym krwotokami i ślepotą. Nie obejmuje to innych niezamierzonych konsekwencji stosowania leku, który w żaden sposób, działaniem lub formą nie odnosi się do przyczyny choroby i nieuchronnie spowoduje inne komplikacje, które nie zostały zidentyfikowane w badaniach przedstawionych w celu rejestracji leku.

Nie ma magicznej pigułki na otyłość, ale rimonabant był blisko

Promowanie leków odchudzających jako lekarstwa na otyłość jest wprowadzające w błąd i niebezpieczne, ponieważ nie ma magicznej pigułki na otyłość. Najbardziej skutecznym lekiem na otyłość był rimonabant, który blokuje receptory endokannabinoidowe w mózgu, a 15 lat temu był promowany jako nowy „cudowny” lek na otyłość.

Działał, ale powodował wzrost myśli samobójczych, więc został wycofany z rynku. Mimo to, badania nad tym lekiem pozwoliły dowiedzieć się, dlaczego rimonabant działał na odchudzanie. W wywiadzie z Tuckerem Goodrichem na temat kwasu linolowego (LA), wyjaśniono:

„Alheim i Ramston zaobserwowali, że w 2006 roku wprowadzono lek o nazwie rimonabant, który był lekiem przeciw otyłości. To był trochę cudowny lek. Chcę to dokładnie zacytować, ponieważ zrozumienie wpływu tego leku na ludzi jest bardzo ważne.
„Duże randomizowane badania wykazały skuteczność rimonabantu w leczeniu osób z nadwagą i otyłością – u osób z grupy interwencyjnej utrata masy ciała była znacznie większa niż u osób z grupy kontrolnej stosujących samą dietę o obniżonej kaloryczności.
Ponadto w grupie interwencyjnej wiele innych parametrów kardiometabolicznych uległo poprawie, w tym wzrost poziomu HDL, spadek poziomu trójglicerydów, zmniejszenie obwodu talii i masy ciała, wrażliwość na insulinę, spadek poziomu insuliny, a u pacjentów z cukrzycą poprawa HbA1C”.
Ten artykuł został opublikowany w 2007 roku. Niestety rimonabant powodował działania niepożądane, w tym myśli samobójcze. Został więc wycofany z rynku i w dużej mierze spowodowało to kilkuletnie wstrzymanie badań w tej dziedzinie”.

Dlaczego rimonabant zadziałał? Czy istnieje bezpieczniejsza alternatywa?

Dlaczego rimonabant jest skuteczny w zmniejszaniu otyłości? Otyłość w dużej mierze wynika z nadmiernego spożycia LA - wielonienasyconego kwasu tłuszczowego omega-6 (PUFA), który spożywany w nadmiarze działa jak trucizna metaboliczna.

Jednym ze sposobów, w jaki LA zwiększa wagę, jest stymulowanie receptorów endokannabinoidowych. Powoduje to wzrost apetytu - efekt bardzo podobny do wywoływanego przez konopie indyjskie. Lek skutecznie blokuje tę ścieżkę, powodując utratę wagi. Goodrich wyjaśnił:

„Wyniki badania opublikowanego przez Alheima w 2012 roku wykazały, że mechanizm stojący za rimonabantem polega na blokowaniu metabolizmu olejów z nasion, co zapobiega stymulacji układu endokannabinoidowego i przejadaniu się. Kiedy przestałem jeść oleje z nasion, zauważyłem spadek apetytu na węglowodany.
Działanie rimonabantu polega na hamowaniu apetytu na węglowodany i w rezultacie zmniejszeniu spożycia słodkich pokarmów i węglowodanów. Wszyscy znają ten efekt. Głód węglowodanowy występuje na przykład po paleniu trawki, ponieważ marihuana wpływa na system endokannabinoidowy, a substancja chemiczna, którą blokuje rimonabant, jest homologiem THC zawartego w marihuanie.
Zasadniczo ten lek o niekorzystnym profilu bezpieczeństwa blokuje apetyt na węglowodany. Dane na ten temat można znaleźć w literaturze medycznej.
Mamy lek dla ludzi, który - jak właśnie przeczytałem - leczy wszystkie aspekty tej choroby [otyłości]. Działa poprzez jedną ścieżkę, co zbadano na modelach zwierzęcych. W tym przypadku lek jest całkowicie bezcelowy, ponieważ optymalizacja diety jest dobrze znanym i prostym sposobem rozwiązania tego problemu”.

Olej sojowy jest bogaty w LA i zwiększa ryzyko otyłości

Olej sojowy, który jest bogaty w LA, również został powiązany z otyłością. W 2015 roku zespół badawczy zaobserwował u myszy karmionych olejem sojowym otyłość, insulinooporność, cukrzycę i stłuszczenie wątroby. „Wyniki badań wskazują, że karmienie myszy paszą bogatą w olej sojowy jest bardziej szkodliwe dla zdrowia metabolicznego niż dieta bogata w fruktozę lub olej kokosowy” – napisali w PLOS One, podsumowując:

„Podczas gdy to badanie było w toku, dwie inne grupy badaczy opublikowały artykuły z wynikami podobnymi do naszych – a mianowicie wykazano, że dieta wysokotłuszczowa uzupełniona olejami bogatymi w LA prowadzi do otyłości i stłuszczenia wątroby. Inne badania wykazały również, że LA może powodować otyłość u ludzi oraz prowadzić do hiperglikemii i otyłości u myszy”.

Dwa lata później potwierdzono powyższe wyniki wykazując, że zmodyfikowany olej sojowy o niskiej zawartości LA wiąże się z niższym ryzykiem otyłości i insulinooporności niż niemodyfikowany olej sojowy. Co ciekawe, w 2020 roku zespół badaczy opublikował dodatkowe badania dotyczące wpływu oleju sojowego na zdrowie.

Zarówno zmodyfikowany, jak i niezmodyfikowany olej sojowy powodował zmiany genetyczne w mózgach myszy, w tym wyraźny wpływ na podwzgórze, które reguluje metabolizm i reakcje na stres. W przypadku zmian w mózgu wykluczono LA jako przyczynę, ale wciąż identyfikuje się co odpowiadało za ten efekt. Biorąc pod uwagę powyższe dane, warto unikać spożywania produktów sojowych, w tym oleju sojowego.

Nadmiar LA w diecie jest kluczowym powodem, dla którego większość ludzi ma nadwagę

Podsumowując, spożywanie zbyt dużej ilości LA jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju nadwagi i otyłości. Jakie jest rozwiązanie? Radykalne ograniczenie spożycia PUFA i LA, aby nie stymulować receptorów endokannabinoidowych. PUFA upośledza również funkcję mitochondriów, zmniejszając produkcję energii i powodując upośledzenie funkcji tarczycy, więc istnieją dodatkowe powody, aby ograniczyć spożycie omega-6, nawet jeśli nie masz nadwagi.

Do olejów z nasion bogatych w kwasy omega-6 PUFA należą m.in. olej sojowy, z nasion bawełny, słonecznikowy, rzepakowy, kukurydziany i z krokosza barwierskiego. Te przetworzone oleje z nasion i oleje roślinne integrują się z błonami komórkowymi i mitochondrialnymi prowadząc do ich uszkodzenia i w rezultacie przygotowując grunt pod wszelkiego rodzaju problemy zdrowotne. Przy okresie półtrwania wynoszącym od 600 do 680 dni, usunięcie PUFA z organizmu może zająć lata.

PUFA są również wbudowywane w tkanki, takie jak serce i mózg, co może skutkować upośledzeniem pamięci i zwiększonym ryzykiem choroby Alzheimera. W szczególności olej rzepakowy został powiązany z chorobą Alzheimera.

Ile kwasu linolowego można spożywać?

Idealnie byłoby rozważyć ograniczenie spożycia LA do poniżej 7 gramów dziennie, co jest zbliżone do ilości w diecie naszych przodków, zanim powszechne stały się choroby przewlekłe, w tym otyłość, cukrzyca, choroby serca i nowotwory.

W celu nieprzekroczenia tego limitu, należy unikać prawie wszystkich produktów wysoko przetworzonych, fast foodów i potraw restauracyjnych, ponieważ praktycznie wszystkie zawierają oleje z nasion. Najłatwiej to zrobić, gotując samodzielnie w domu, dzięki czemu będziemy mieć pewność co jemy.

Należy również pamiętać, że ponieważ zwierzęta są karmione zbożami bogatymi w kwas linolowy, jest on również ukryty w teoretycznie „zdrowej” żywności, takiej jak kurczak i wieprzowina, co czyni tego typu mięso głównym źródłem LA. Oliwa z oliwek to kolejny produkt, który może być ukrytym źródłem kwasu linolowego, ponieważ często miesza się ją z tańszymi olejami z nasion. Zamiast olejów roślinnych warto do gotowania używać łoju, masła lub masła klarowanego (ghee). Ghee jest lepsze niż zwykłe masło, ponieważ ma wyższy punkt dymienia.

Jeśli nie masz pewności, ile LA jesz, wpisz spożywane produkty w aplikację Cronometr — darmowy internetowy program do monitorowania odżywiania. Dostarczy Ci to informacji o całkowitym spożyciu LA. Kluczem do uzyskania prawidłowego wyniku jest wprowadzenie rzeczywistych ilości poprzez dokładne zważenie żywności za pomocą cyfrowej wagi kuchennej, aby można było wprowadzić wagę jedzenia z dokładnością do grama.

Cronometr pozwala ocenić, ile kwasów tłuszczowych omega-6 dostarcza dana dieta z dokładnością do jednej dziesiątej grama. Można założyć, że 90% z tego stanowi LA. Spożycie LA powyżej 10 gramów dziennie może powodować problemy zdrowotne.

Czas posiłków również ma znaczenie

Wiele osób odczuje utratę wagi jako „efekt uboczny” zmniejszenia spożycia LA. Jednak ograniczone czasowo żywienie (TRE) to kolejna prosta, ale potężna interwencja wspierająca odchudzanie. Nasi przodkowie nie mieli dostępu do jedzenia 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, więc ludzka genetyka jest zoptymalizowana pod kątem jedzenia w różnych odstępach czasu, a nie co kilka godzin.

Kiedy jesz co kilka godzin przez miesiące, lata lub dekady, nigdy nie opuszczając posiłku, organizm zapomina, jak spalać tłuszcz jako paliwo. TRE naśladuje nawyki żywieniowe naszych przodków i przywraca organizmowi bardziej naturalny stan, który pozwala na uzyskanie wielu korzyści metabolicznych.

Jeśli masz nadwagę lub otyłość, zalecam ograniczenie okna żywieniowego do 6-8 godzin dziennie zamiast ponad 12-godzinnego okna, z którego korzysta większość ludzi.

W jednym z badań wykazano, że osoby stosujące TRE miały znacznie mniejszą masę ciała i masę tkanki tłuszczowej, zachowując jednocześnie masę beztłuszczową. Ponadto zaobserwowano poprawę ciśnienia krwi, poziomu glukozy i cholesterolu na czczo w porównaniu z osobami stosującymi regularną dietę.

Najlepiej spożyć ostatni posiłek danego dnia na kilka godzin przed snem, a następnie rozpocząć okno żywieniowe od połowy do późnego ranka po przebudzeniu. TRE, w połączeniu z ograniczeniem spożycia LA, w naturalny sposób pomoże wielu osobom schudnąć i utrzymać prawidłową wagę.

Gdy odzyskasz elastyczność metaboliczną, TRE staje się niepotrzebne, chociaż nadal rozsądnie jest nie jeść więcej niż 12 godzin dziennie i unikać jedzenia przed snem, niezależnie od wagi.

Źródła i odniesienia